Het zaaltje van het dorpscafé puilt uit. Je staat buiten en er zijn nog vijftig wachtenden voor je. Waar wacht je op? Op het moment mee te mogen doen met het circus van de gronduitgifte! Tien vrije kavels en meer dan honderd belangstellenden die er al zo lang naar hebben uitgekeken eindelijk hun droomhuis te kunnen bouwen. De meeste aanwezigen hebben voor dit mogelijk heugelijke moment een dag vrij genomen. En als ze bij deze vorm van 'klantenmishandeling' in de prijzen vallen, weten ze al precies wat ze willen gaan bouwen. Dat hebben ze niet afgeleid uit de situatie, want die kenden ze nog niet precies. Aan een architect hebben ze het evenmin kunnen vragen, want die komt pas kijken als je een kavel hebt. Nee, ze hebben al een type gekozen uit de een of andere catalogus. Zo ontstaan tegenwoordig dorpslandschappen, niet locatie specifiek en bovendien met een te gemiddeld, om niet te zeggen middelmatig tot ondermaats, architectuurbeeld.

Voor de Stichting Architecten Onderzoek Wonen en Woonomgeving (STAWON) was deze mix van markteigenaardigheden, kwaliteitsreductie en identiteitsvervaging aanleiding tot de studie Ontspannen Wonen. STAWON is een platform van voornamelijk BNA architecten dat zich richt op ontwikkeling, verbetering en uitwisseling van ontwerpkennis voor woning en woonomgeving.
De onderzoekers wierpen met deze studie de vraag op of het mogelijk is voor de ontwikkeling van dorpslandschappen met een uitgesproken identiteit, locatiespecifieke cataloguswoning te ontwerpen. Zo werd getracht de voordelen van de cataloguswoning, die er voor de aanstaande bewoners zeker zijn, te combineren met besef van identiteit en kwaliteit.
In deze bijdrage beschrijven Rienk van Wingerden en Cees de Wit, respectievelijk auteu…

Trefwoorden