De Havixhorst ligt in het zuidwestelijk puntje van de provincie Drenthe bij het dorp De Wijk, vlakbij Meppel. Het is het gebied waar de provincies Drenthe en Overijssel elkaar raken. De landschappen van de twee provincies gaan in dit gebied in elkaar over, de bossen van Drenthe en het waterrijke veengebied van de kop van Overijssel. Het is een tamelijk onbekend stukje Nederland. Langs de Havixhorst meandert het riviertje de Reest; het vormt de grens tussen Drenthe en Overijssel. Het is bekend dat al in de Middeleeuwen Drentse boeren zich vestigden op de zandhorsten langs het riviertje en zo ontstond ook de hoeve de Havixhorst, die later uitgroeide tot een grote Drentse havezate.
Roemrijk adellijk geslacht
Vanaf de zeventiende eeuw wordt de Havixhorst bewoond door telgen uit het geslacht De Vos van Steenwijk, tot 1939, wanneer de laatste nazaat van De Vos van Steenwijk op de Havixhorst overlijdt, een alleenstaande Bourgondische man. Het landgoed is dan al in verregaande staat van verval. Nog maar weinig herinnert aan de rijke tijden van weleer, de oprijlaan is al verdwenen, het vee staat in de zijgebouwen. Slechts het grote schild met het alliantiewapen van De Vos van Steenwijk-van Isselmuden op de voorgevel boven de ingang herinnert nog aan de voorname tijden en aan de verbintenis van het roemrijke adellijk geslacht met de Havixhorst.
Restauratie: continu leerproces
Tot 1982 heeft het welzijnswerk op diverse wijzen gebruikgemaakt van het vervallen landgoed de Havixhorst, eerst als een pension voor bejaarden en later als een vakantieadres voor jongeren. Ondertussen zette het verval van het statige landgoed zich steeds verder voort. In dat jaar, 1982, nam Jos Wijland het initiatief samen met de stichting Het Drentse Landschap om het landgoed in de authentieke achttiende-eeuwse staat terug te brengen en het daadwerkelijk te laten fungeren als een hotel en restaurant op het niveau dat bij de status van het landgoed de Havixhorst past.
Bij de restauratiewerkzaamheden, die door Wijland betiteld worden als een continu leerproces, heeft men zich verre gehouden van modernismen en trends. Het pand is in zijn uiterlijke vormen teruggebracht in de achttiende-eeuwse stijl, met acceptatie van aanpassingen gedaan in de negentiende eeuw. Achter de schermen is er geïnvesteerd in moderne keukens en comfort om de hotelgasten een optimaal verblijf in de Havixhorst te kunnen garanderen zonder aan de stijl en sfeer van de Havixhorst afbreuk te doen.
Het is jammer dat in de aankleding van de verschillende kamers en zalen wat tekortgeschoten wordt door in de keuze van de textiel, de meubels en de kunst niet consequent vast te houden aan dezelfde periode waarin de Havixhorst is teruggebracht. Het is nu een beetje een allegaartje waar moeilijk een lijn in vast te stellen is.
Inmiddels is het landgoed uitgebreid met diverse bijgebouwen en biedt de Havixhorst ook mogelijkheden voor congressen en grotere ontvangsten. De verantwoorde wijze waarop de bijgebouwen zijn uitgebreid, zijn een voorbeeld hoe historische panden kunnen worden aangepast zonder aan de stijl van de authentieke architectuur schade aan te richten.
Ruikgenot
Het waren niet alleen de gebouwen, maar ook de omgeving, met name de tuinen, die in oude luister werden hersteld. In de pas aangelegde kruidentuin vindt men links bedden vol medicinale kruiden en rechts alles wat aan eigen kruiden in de betere keuken wordt gebruikt bij de bereiding van een heerlijke maaltijd. Een rondgang door de tuin na zonsondergang is een waar genot voor het reukorgaan. Achter in de tuin staat de prachtige in oude luister gerestaureerde gietijzeren kas, waar net als vroeger wijnranken groeien.
Authentieke wijnkelder
De liefde en de trots waarmee de Havixhorst is gerestaureerd, weerspiegelen zich ook in de wijze waarop de gasten op de Havixhorst worden ontvangen en bediend. Er straalt uit alles een grote betrokkenheid bij wat men de gasten wil bieden die op de Havixhorst vertoeven.
De menukaart verraadt de wens van de Havixhorst om in haar aanbod te willen aansluiten bij de authenticiteit van het landgoed en de streek: snoekbaars uit Giethoorn, gepekelde biefstuk van Hooglanders van het Hijkerveld en in de toekomst hoopt Wijland in de keuken zelfs met eigen slacht te gaan werken.
In aanleg klopte wat we geserveerd kregen bij bestelling van het viergangen Havixhorstmenu, maar het was allemaal te gestapeld en te doordrenkt, waardoor de gerechten de oorspronkelijkheid van hun smaak misten. Soms kunnen eenvoud en terughoudendheid in de keuken een gerecht rijker van smaak doen zijn.
De wijnen bij de diverse gerechten vergoedden veel. In de keuze van de wijnen verraadde zich de deskundigheid van Wijland. Een bezoek aan de bijzondere en nog zeer authentieke wijnkelder in de gewelven van de Havixhorst bevestigde de voorliefde van Wijland voor het verzamelen van mooie wijnen.
Acht kamers
Het logeren op de Havixhorst is na een goede maaltijd en een goed glas wijn een waar feest, waar de fles champagne op de kamer nog het nodige aan toevoegt. Maar omdat de Havixhorst slechts acht kamers telt, is een overnachting maar voor weinigen weggelegd. De kamers zijn alle acht verschillend qua inrichting en elk ook heel bijzonder. Het is dan ook zeker de moeite waard om lang van tevoren een overnachting op de Havixhorst te bespreken om te genieten van de rust en weldaad van een verblijf op een rijk Drents landgoed in een prachtige omgeving.
De Havixhorst
Schiphorsterweg 34-36
7966 AC De Schiphorst
tel 0522-44 14 87