Is een supermarkt een unique selling point? Wie de discussies in de gemeenteraad van Franekeradeel over de vestiging van een extra supermarkt in het centrum volgt, zou het bijna geloven. Alsof de toekomst van de stad daarvan afhangt. Alsof niet heel Nederland al volstaat met Albert Heijns en Aldi’s… Vergelijk daarmee eens de oorverdovende stilte rond de veel urgentere vraag hoe de stad zich moet profileren. Terwijl die vraag nauw samenhangt met de recente oproep van Lieuwe Miedema, wethouder van Franekeradeel, in de Leeuwarder Courant om een visie op Noordwest-Friesland te ontwikkelen (zie ook het artikel in de Noorderbreedte Revue over spookdorpen, red.). ‘Friezen zijn misschien wel wat te bescheiden’, zei Miedema, toen de Volkskrant hem belde voor een toelichting. ‘Als de tuintjes geharkt zijn en de bushokjes opgekalefaterd, vinden ze het al snel goed genoeg.’
‘En als ze voldoende supermarkten hebben’, had hij eraan kunnen toevoegen. Toch valt ‘Franeker heeft supermarkten’ nog altijd te verkiezen boven de huidige, volkomen nietszeggende slogan ‘Franeker heeft ’t’. Inderdaad: bescheiden. Maar hoe kun je een stad aantrekkelijk maken voor bezoekers en woningzoekenden, als je niet eens kunt verwoorden wat die te bieden heeft?
Of heeft Franeker misschien niets te bieden? Het tegendeel is waar: ondanks het minimale promotiebudget zit Museum Martena, bekend van de Anna Maria van Schurman-collectie, nu al op de voor geheel 2008 beoogde tienduizend bezoekers. Het Eise Eisinga Planetarium trekt nog veel meer bezoekers. Maar hoevelen van hen kennen Franekers verleden als universiteitsstad? Hoeveel mensen die voor Anna Maria komen, weten dat zij iets dieper de stad in een prachtige theologische boekhandel kunnen vinden en dat in deze stad belangrijke theologen hebben gewoond?
Waarom profileert Franeker zich niet als ëStad van sterren en spiritualiteití? Het zou de tijdgeest mee hebben: Eise Eisinga kreeg recent een plaats in de canon van Nederland. Anna Maria ontbreekt daarin, maar velen hebben erop gewezen dat zij als eerste vrouwelijke studente de plaats had verdiend die Aletta Jacobs nu inneemt. Niet getreurd, want Anna Maria valt ook op een andere manier goed te verkopen. Deze diepgelovige vrouw raakte steeds meer verwijderd van de publieke kerk en koos haar eigen spirituele weg. Daarmee liep zij voor op de massale ontkerkelijking die we nog steeds zien, net als op de grote belangstelling voor spiritualiteit die daaruit voortkomt. Een groot deel van het Nederlandse volk is zoekende. Trouw, de KRO en uitgeverij Ten Have weten dat. Met succes organiseren zij de Maand van de Spiritualiteit.
Waarom zorgt Franeker er niet voor dat het volgend jaar tijdens die maand een groot spiritueel festival in huis heeft, met een esoterische boekenmarkt, met lezingen van publiekstrekkers als Anselm Grün, Susan Smit, Harry Kuitert en prinses Irene? Waarom staat de plaatselijke schouwburg dan niet een maand lang vol met paragnosten, fakirs, gebedsgenezers en neo-sjamanisten? Waarom sluit het Planetarium daar dan niet bij aan met een tentoonstelling over astrologie?
En zeg nu niet dat zulke plannen de maat van Franeker te boven gaan.
Is een supermarkt een unique selling point? Wie de discussies in de gemeenteraad van Franekeradeel over de vestiging van een extra supermarkt in het centrum volgt, zou het bijna geloven.
