Er zal in 2040 minder krimp zijn in het bevolkingsaantal dan het Planbureau voor de Leefomgeving en het CBS eerder dachten. Het bevolkingsaantal zal dan rond de 17,5 miljoen liggen. Friesland en Groningen hebben nog steeds een overmaat aan bouwplannen. Krimpende bevolkingsaantallen in het Noorden hebben gevolgen voor het primaire onderwijs, de zorgvraag en de arbeidsmarkt. Er liggen al diverse concrete ontwerpplannen op tafel om bepaalde gebieden in te richten. Hans Elerie vindt de krimpvrees ‘ergerlijk en overdreven’. Het is niet de eerste keer dat men vreest voor de teloorgang van dorpen , krimp kan ook tot noodzakelijke vernieuwingen leiden. Kijk naar de jaren vijftig.

Minder krimp.

Nederland zal in 2040 naar verwachting 500.000 mensen méér tellen dan bij de vorige prognose was gedacht (17,5 i.p.v. 17 miljoen). Dat blijkt uit de nieuwste bevolkingsprognose 2010-2040 van het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Bureau voor de Statistiek (oktober 2009). Sommige gemeenten groeien hierdoor sterker of krimpen minder sterk dan verwacht. Ook kent de nieuwe prognose een andere classificatie, met een categorie ‘stagnatie’ van de bevolking. In Noord-Nederland zijn veel gemeenten die eerder in de categorie < -5% of -5 tot -10% krimp vielen, nu in die stagnatiecategorie beland. Dit komt doordat bevolkingsontwikkelingen voorspellen moeilijk is in gemeenten met relatief kleine bevolkingsaantallen.

Overmaat aan bouwplannen.

Een mooi overzicht van de demografische omslag van groei naar krimp, zowel in cijfers als in beleid, geeft het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut. In het rapport Bevolkingsvraagstukken in Nederland anno 2009 laat het onder andere zien dat sommige gemeenten in Friesland en Groningen nog steeds een overmaat aan bouwplannen hebben.

Topteam Krimp.

Sociale aspecten van krimp komen steeds meer onder de aandacht. Het Topteam Krimp voor Groningen stelde in Krimp als structureel probleem (november 2009) dat bevolkingsdaling in Noordoost- en Oost-Groningen grote gevolgen zal hebben voor het primaire onderwijs, zal leiden tot een toenemende en veranderende zorgvraag en een krapte op de arbeidsmarkt voor zorgpersoneel. Het Topteam Krimp adviseert een Provinciaal Actieplan Krimp op te stellen, om krimp-, groei- en stabilisatiegebieden samenhangend te benaderen. Zoiets is kortgeleden al gedaan in de Quickscan Groningen (november 2009). Daarin heeft de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen de relatie tussen de groeiende stad Groningen en het gedeeltelijk krimpende ommeland onderzocht.

Ontbouwingsplan

Behalve analyses en adviezen verschijnen er ook rapporten met concrete
ontwerpplannen voor bepaalde gebieden. Zoals Krimp als Ontwerpopgave van de Academie van Bouwkunst en Krimp biedt Ruimte van Ontwerplab Krimp, Dongeradeel (Friesland). Voor het dorp Lioessens zijn levensloopbestendige woningen geschetst voor de bestaande dubbele erven: het gezin woont op het voorerf en opa en oma op het achtererf. Voor Holwerd is een ‘Ontbouwingsplan’ gemaakt. Gefaseerde herstructurering van leegstaande bebouwing maakt ruimte voor natuurwaarden en nieuwe functies.

Hans Elerie: ‘Krimpvrees overtrokken’.

Ergerlijk en overdreven, vindt historisch geograaf en Noorderbreedte-medewerker Hans Elerie verhalen in de media van economen en demografen over dreigende teloorgang van dorpen. In de jaren vijftig heerste er ook ‘krimpvrees’, zo brengt hij in herinnering in een artikel dat u kunt lezen op www.noorderbreedte.nl. ‘De levenskracht van de kwijnende dorpen bleek taaier dan verwacht en juist de krimp bleek de motor voor de noodzakelijke vernieuwing.’