Soms lijkt de toekomst op gisteren. Op statige mevrouwen in lange jurken, wandelend onder parapluutjes tegen de zon. Op mannen met platte hoedjes van stro, zittend in het gras. Op vlonders en steigers van hout met een loopplank naar beneden. Op jongens met kniekousen en meisjes in jurken met linten.
Maar zo ver is het nog niet. Eerst is er de dijk, eerst is er Luchten. Want zo heet het kunstwerk van Marte Röling: Luchten. Alleen, het is er niet. Het is weg. Enkel het blauwe naambordje staat er nog. De sokkel ernaast is een lege betonvoet met vier loze bouten. Daar moet iets op, een beeld of zo. Zou het nog in de winterstalling zijn of in de wasserette voor een schoonmaakbeurt?
Jammer. Maar: het geeft niet. Niet echt tenminste. Want Luchten is er altijd. Marte Röling is helemaal niet nodig. Kijk maar achterom, boven het braaklandje en het spoor, boven de flat en het benzinestation, boven de achterdeur van Albert Heijn en de voordeur van Lidl en de parkeerplaats van het Zeeaquarium Museum.
Kijk maar boven het Eemshotel dat op stoere poten in zee staat, het kantoor van Groningen Se…
Soms lijkt de toekomst op gisteren. Op statige mevrouwen in lange jurken, wandelend onder parapluutjes tegen de zon. Op mannen met platte hoedjes van stro, zittend in het gras. Op vlonders en steigers van hout met een loopplank naar beneden. Op jongens met kniekousen en meisjes in jurken met linten.
Maar zo ver is het nog niet. Eerst is er de dijk, eerst is er Luchten. Want zo heet het kunstwerk van Marte Röling: Luchten. Alleen, het is er niet. Het is weg. Enkel het blauwe naambordje staat er nog. De sokkel ernaast is een lege betonvoet met vier loze bouten. Daar moet iets op, een beeld of zo. Zou het nog in de winterstalling zijn of in de wasserette voor een schoonmaakbeurt?
Jammer. Maar: het geeft niet. Niet echt tenminste. Want Luchten is er altijd. Marte Röling is helemaal niet nodig. Kijk maar achterom, boven het braaklandje en het spoor, boven de flat en het benzinestation, boven de achterdeur van Albert Heijn en de voordeur van Lidl en de parkeerplaats van het Zeeaquarium Museum.
Kijk maar boven het Eemshotel dat op stoere poten in zee staat, het kantoor van Groningen Seaports dat zijn glazen snuit brutaal tegen het uitzicht duwt, De Kleine Zeemeermin waar ze lekker aan vis doen met patat. Zelfs boven de korte, smalle, bijna machteloze strekdammetjes kun je kijken. Ja, heel Delfzijl ligt onder de luchten. Zo is het.
En kijk, daar ook, boven de zee en de overkant waar de windmolens staan en de bomenrijen langs de Jannes-Ohling-Strasse en het Strandlust Café Restaurant mit Seebrücke. Daar, dat is Duitsland dus. (Je kunt er naar turen door een verrekijker waar geld in moet en de rest kun je thuis gewoon opzoeken.)
Blauwe luchten met een eenzaam wit wolkje, met wolken die samen een spelletje doen, met de witte sleep van een vliegtuig. Mooi.
Je snapt het wel – dat er mensen zijn die hier wel iedere dag even willen kijken hoe het is met de wereld en de luchten. Die even op een bankje gaan zitten en tevreden achteroverleunen, de armen breeduit over de leuning. Ook op zondag, ook als er een stevige bries staat.
Dan (zondag, bries) heb je vanaf zo’n bankje ook mooi uitzicht over het strand. Langs de waterlijn telt het precies 110 passen. Vanaf de waterlijn tot de dijk zijn het er 65. Dat wil zeggen: bij vloed. Bij eb is het strand groter, dan raak je vanaf de dijk zeker de tel kwijt voor je bij de zee bent. Dan krijg je trouwens ook smerige voeten, want het zand maakt al gauw plaats voor onbestemd groezelig grijs. Blubberzand.
Een strand van bijna niks dus, in de oksel van een dijk en in de schaduw van een hotel op poten en een kantoor met glazen snuit. Een strand zonder het gerucht van Noordzeegolven en het gefluister van helmgras. Een strand dat zelfs niet naar strand ruikt. Maar toch: een strand.
Kitesurfers kunnen er best hun aanloopjes nemen. Vaders en moeders en kinderen kunnen er op een handdoek zitten. Jongens en meisjes kunnen er hun jongens-en-meisjesdingen doen. En dan passen er zelfs nog een vlieger en een zandkasteel bij.
En dan (uitzicht, bankje) begrijp je best dat er mensen zijn die wel iets méér zouden willen.
‘Een zeebad voor de kust moet van Delfzijl dé toeristische trekpleister van Noord-Groningen maken’. Zo staat het in de krant. Omdat er iets in een gemeentelijke notitie staat. De Korte Startnotitie Toerisme om precies te zijn. De vraag hoe de gemeente nóg aantrekkelijker kan worden voor toeristen, daar gaat-ie over. Er zijn kaders, er zijn voorstellen, nu moet een raad zich buigen. Zo gaat dat.
Korte inhoud: u wordt voorgesteld de startnotitie toerisme als richtinggevend document vast te stellen. Zo wil de brief van het College aan de Raad. En dat wat er uiteindelijk gaat gebeuren, zal afhangen ‘van de beperkte financiële middelen en de afwegingen die moeten worden gemaakt, onder andere in samenhang met andere beleidsterreinen’. Natuurlijk, ook dat gaat zo.
Er zijn er in de raad al die het helemaal voor zich zien. Ze zeggen het in de krant. ‘Wat wij willen is een zeebad waarbij je eb en vloed buitenspel zet. Je zet een deel af en je maakt een sluisje. Zo kun je de waterstand in het bad regelen.’ De strekdammen verlengen en met elkaar verbinden, extra zand erin. Dat is het idee. ‘Met 4,5 ton ben je klaar.’
In de luchten boven bankje, dijk en strand tekent zich de toekomst af.
Dan ook nog even over gisteren. In het tunneltje over de loopplank naar het Eemshotel hangen foto’s. Hoe er in 1904 een zeebad werd geopend voor jongens en mannen, en in 1905, keurig gescheiden, tevens voor vrouwen. Net Scheveningen in het klein, zie je, een drukte van belang. Mevrouwen in lange jurken, parapluutjes tegen de zon. Mannen in het gras, hoedjes van stro. Kniekousen, jurken met linten, vlonders en steigers van hout.
Dan maakt de tijd een sprongetje en vallen er woorden als ‘industrialisatie’ en ‘havenkanaal’ en staat er ‘Eemshaven’. ‘Strand werd opgeofferd voor vooruitgang op ander gebied.’
Oude foto’s zijn het. Er staan luchten op maar geen wolken.