De winning van lithium, dat bijvoorbeeld gebruikt wordt voor batterijen van elektrische auto's, laat een groot litteken achter in het landschap. Fotograaf Silvy Crespo belicht deze schaduwkant van de energietransitie.

Lithium wordt gezien als het ‘witte goud’, want het metaal vormt het hart van de meeste batterijen. Het is volop aanwezig in de aarde en we hoeven ons geen zorgen te maken dat de voorraad ooit uitgeput raakt. Toch is de winning van lithium niet onomstreden: er blijven grote littekens achter in het landschap en er zijn enorme hoeveelheden water voor nodig.







In de mijnbouw wordt de term ‘olifantenjacht’ gebruikt voor het opsporen van grondstoffen op plekken waar ze in overvloed te vinden zijn. In Europa is Portugal de belangrijkste producent van lithium. De overheid ziet grote economische kansen en het Barroso-gebied is één van de plaatsen waar mijnbouw gepland is. Naar schatting is hier genoeg lithium voor zes miljoen autobatterijen.





Barroso is een bergachtig gebied in het afgelegen noorden van Portugal, dat door de VN betiteld is tot agricultureel erfgoed. De kleine gemeenschappen leiden een traditioneel boerenbestaan en is sterk verbonden met de natuur. Voor hen betekent de komst van mijnbouw dat hun water en hun landschap vernietigd worden. Dieren en planten dreigen hun habitat te verliezen en de mens zal in een gehavend ecosysteem niet langer in haar levensonderhoud kunnen voorzien.







De Frans-Portugese fotograaf Silvy Crespo volgt de mensen en hun verzet in het Barroso-gebied. Zij stelt de vraag: moeten we duurzame leefwijzen, landschappen, zelfs hele bergen opofferen om het klimaat te redden, in naam van de vooruitgang? Voor de gemeenschap van Barroso is de zogenoemde ‘groene transitie’ allesbehalve groen.

Joachim leeft met zijn zus in een boerderij aan de rivier, waar hij dagelijks zijn vee laat drinken en baden. Zij zijn bezorgd over de toekomst van hun boerenbestaan

David Maisel fotografeerde eerder de felgekleurde poelen die ontstaan bij lithiumwinning in de Chileense Atacama-woestijn. Bekijk die fotoserie hier.

In deze rubriek spiegelt Noorderlicht-curator Wim Melis de thema’s in Noorderbreedte aan gebeurtenissen en plekken elders.