Ze kenden elkaar niet, de vier gastredacteuren die op woensdag 24 september 2014 plaatsnamen rond de vergadertafel om mee te denken over een aan de aardbevingen gewijde Noorderbreedte. De belangrijkste vraag was: kunnen we ook ánders kijken naar Noordoost-Groningen? Na een avond praten werd duidelijk dat het niet alleen kan, maar ook moet. Het is tijd voor de toekomst, vonden de vier. We stellen ze eerst aan u voor.
Enno Zuidema (1968)
Stedenbouwkundige (TU Delft).
Directeur van Enno Zuidema Stedebouw, Niehove.
Specialisme: ruimtelijke opgaven betreffende bevolkingskrimp, infrastructuur, organische gebiedsontwikkeling, veranderkracht. Sinds 2012 leidt hij de uitvoering van het Woon- en Leefbaarheidplan Eemsdelta.
Woonplaats: Niehove.
Bijzonderheden: Leidt met Myrabelle Heeroma het bedrijf Meerwerd, dat zich richt op erf- en proef-goed. Meerwerd is de oude naam van de wierde Frytum.
Anna Herngreen (1990)
Filosofe (RUG), gespecialiseerd in praktische filosofie en ethiek.
Junior adviseur in het sociale domein bij Zunderdorp beleidsadvies en management te Den Haag.
Woonplaats: Den Haag.
Specialisme: verhouding tussen politiek, beleid en wetenschap.
Bijzonderheden: schreef scriptie over de gaswinning en aardbevingen in Groningen als casus van verschoven verhoudingen tussen politiek, beleid, wetenschap en burger.
Christian Zuidema (1978)
Planoloog. Als onderzoeker en docent verbonden aan de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de universiteit Groningen.
Gespecialiseerd in duurzaamheidsvraagstukken en energielandschappen.
Woonplaats: Groningen.
Bijzonderheden: was Docent van het jaar 2013. Geen familie van Enno Zuidema.
Peter de Kan (1957)
Grafisch ontwerper.
Specialisme: geïnteresseerd in de marge, bijvoorbeeld het ontwerpproces, en daar verslag van doen. Daarbij kan het gaan over architectuur, kunst, dans, theater of muziek. Of over grafisch ontwerp.
Woonplaats: Groningen.
Bijzonderheden: Verzorgt samen met Wim Boetze de rubriek Alles wordt Anders – over ruimtelijke veranderingen – in Noorderbreedte.
Er valt veel te bespreken. In de kleine redactieruimte van Noorderbreedte loopt de temperatuur op en blijven de koekjes zo goed als onaangeroerd. Fotograaf Harry Cock wringt zich in bochten om de vergadering vast te leggen, manoeuvrerend tussen bureaus, kasten en dozen met Noorderbreedtes. Al snel wordt duidelijk dat iedereen het fijn vindt om buiten het eigen vakgebied te treden. Hier valt veel van elkaar te leren. Een en een wordt zo al snel drie.
De belangrijkste conclusies van de vier gastredacteuren:
* De aardbevingen zijn slechts een deel van een groter probleem. Het gebied kampt al lang met vele, met elkaar samenhangende moeilijkheden, zoals krimp, werkloosheid en armoede. Je kunt niet zeggen dat de aardbevingen ‘kansen’ creëren, daarvoor hebben ze te veel schade aangericht en angst en onzekerheid meegebracht. Ze bieden wel een mogelijkheid opnieuw te kijken naar al die kwesties. Misschien is de tijd rijp voor nieuwe oplossingen. De bijdrage van Christian Zuidema en zijn collega Elen-Maarja Trell op pagina .. gaat over dit onderwerp.
* Die oplossingen liggen in de regio zelf, bij de mensen zelf. Belangrijke begrippen daarin zijn: veerkracht, leefbaarheid, dynamiek, zelforganisatie, (on)macht, verantwoordelijkheid, ruimte, perspectief, vertrouwen, luisteren. Iedereen moet gehoord worden, niet alleen de partijen die aan de Dialoogtafel zitten. Peter de Kan legt zijn oor te luister in ’tZandt. U kunt zijn verslag lezen op pagina . ..
* Er komen nu veel nieuwe plannen, naast de al bestaande voor het bevingsgebied. Misschien is de betekenis van een plan maar zeer betrekkelijk, stelt de gastredactie. Het staat ook andere plannen in de weg. En wat is de relatie tussen plannen maken en doen? Enno Zuidema inviteerde Petra de Braal en Zef Hemel om over de relativiteit van het plan te praten. Pagina ….
* Wie heeft macht? Wie heeft de mogelijkheid om processen te sturen en/of te kantelen? Zijn dat de partijen aan de Dialoogtafel? Of treedt hier het gevaar op van wat de socioloog Ulrich Beck ‘georganiseerde onverantwoordelijkheid’ heeft genoemd? Door alles te organiseren is op het laatst niemand meer verantwoordelijk. Anna Herngreen schreef op pagina .. een column over dit mechanisme.
* Kunnen we leren van vergelijkbare situaties elders in de wereld? We vroegen Melanie Bakema van de RUG, gespecialiseerd in bestuurlijke en institutionele processen in de wederopbouw na rampen, om over haar onderzoek te vertellen. Op pagina … legt ze uit aan de hand van het in 2010 en 2011 door aardbevingen getroffen Christchurch, Nieuw Zeeland, hoe een ramp ook de sleutel kan zijn tot een meer duurzame en veerkrachtige samenleving.
* Kun je iets begrijpen van de impact die de bevingen hebben op de bewoners van Noordoost-Groningen? We vroegen fotograaf Reyer Boxem hun gevoel in beeld te vangen.
* Hoe ervaren bestuurders de gevolgen van de aardbeving op persoonlijke niveau? Hoe gaan ze om met de emoties die de bevingen en de moeizame schadeafhandeling oproepen? Voelen ze ook angst, woede en onmacht? En hoe beïnvloedt dit hun werk? Twee burgemeesters vertellen op pagina …hoe ze dit beleven.
* Praktisch: wordt er eigenlijk al aardbevingsbestendig gebouwd? Hoe dan? En wat is de rol van architecten uit de regio? Op pagina .. een tussenstand.
Niet tot slot
De gastredacteuren zijn aan het eind van de vergadering verrast over de positieve wending die het gesprek heeft genomen. Zonder iets af te doen aan de onvrede en onzekerheid geloven ze alle vier dat er hoe dan ook toekomst is voor Noordoost-Groningen. Misschien wel een bijzondere toekomst, als innovatieve proeftuin.
