Forum voor Democratie werd vorige week de grootste partij. Een grote verrassing kun je het eigenlijk niet noemen. Ook de peilingen beloofden al grote winst, al was die in werkelijkheid zelfs nog hoger dan verwacht. De peilingen kun je nog afdoen als een naargeestige droom maar na woensdag kon ik er echt niet meer omheen. Heel veel Nederlanders stemmen op iemand die de klimaatverandering ontkent. De andere grote winnaar is GroenLinks. Twee partijen die duidelijk profiteerden van een van de belangrijkste thema’s van de verkiezingen: het klimaat. Twee partijen die lijnrecht tegenover elkaar staan. De klimaatgelovige tegenover de klimaatontkenner.
Bij mijn dochtertje kwamen vorige week de eerste kiezen door. Een proces dat gepaard gaat met weinig slapen en veel troost nodig hebben. Terwijl ik ‘s nachts naar haar toe ging om haar opnieuw in slaap te wiegen dacht ik aan haar toekomst. Vol van zorgen zoekt mijn hoofd automatisch naar oplossingen. Al weet ik dat ik de oplossing voor haar niet ga vinden. Misschien kunnen we een stapje in de goede richting zetten?
‘Noorderbreedte zet zich in voor een zorgvuldige omgang met de leefomgeving’ onze slogan en mission statement. Net hoe je het wil noemen. ‘Dit doen we door onafhankelijke journalistiek te bedrijven,’ schrijven we. Maar wat is onafhankelijk te noemen in deze tijd? Het zal voor u niet als een verrassing komen dat wij ons toch wel in het kamp van de klimaatgelovigen scharen. Dat betekent niet dat we allemaal dol zijn op Groenlinks. Maar geloven dat het klimaat opwarmt door toedoen van de mens is nu ook een keuze. Het wordt niet gezien als een feit, maar een mening waar je voor of tegen kunt zijn.
Ik ben in de war. Net als na de Amerikaanse verkiezingen waarbij Trump gekozen werd heb ik het gevoel opgesloten te zitten in een bubbel. Ik ken misschien wel mensen die op Forum voor Democratie stemmen. Maar het zijn geen mensen waarmee de gesprekken verder gaan dan over koetjes of kalfjes.
‘Nu gaan de journalisten ons analyseren’ zei Theo Hiddema in zijn overwinningsspeech. En dat klopt. Journalisten zijn onderzoekers die de wereld willen begrijpen, de waarheid willen achterhalen. Maar ook journalisten kijken door hun eigen bril naar de werkelijkheid. De kunst is wanneer je in aanraking komt met ideeën die lijnrecht tegenover die van jou staan te onderzoeken wat er van klopt en wat niet. Daarom wil ik graag begrijpen waarom FvD zo groot is geworden.
Ik kan niet in het hoofd van kiezer kijken en er zullen honderden verschillende redenen zijn waarom mensen op een partij stemmen. Wat ik zie is dat Baudet een verhaal heeft en deze met volle overtuiging weet over te brengen. Terwijl de gevestigde partijen ons om de oren slaan met cijfers en berekeningen, vertelt hij een verhaal over een wereld die er ooit was en waar we naar terug verlangen. En ja, het sprookje rammelt. Vorige week schreef mijn collega Ineke Noordhoff al over de tegenstrijdigheden in het programma van FvD als het gaat om het landschap. Zo staan ze in Friesland voor ‘het behoud van het landschap en een aantrekkelijk Friesland voor toerisme.’ Aan de andere kant willen ze ‘geen belemmerende regels en maximale mogelijkheden tot ondernemen voor de boeren.’
Maar de vraag is of we ze op feiten kunnen verslaan. Natuurlijk moeten we laten zien wat klopt en wat niet. Onderzoeken of de beloftes die gedaan worden realistisch zijn en programma’s laten doorrekenen. Maar dat is pas het begin. In Den Haag leeft, volgens mij ten onrechte, het idee dat mensen zich laten leiden door hun portemonnee. Dat geloof ik niet, de gemiddelde Nederlander heeft genoeg te besteden en is ook tevreden met haar leven. De zorgen liggen bij de vraag waar we heen gaan, hoe de toekomst eruit ziet. Hoe de wereld eruit ziet voor onze kinderen en kleinkinderen. Dezelfde zorgen waar ik ‘s nachts van wakker lig.
Veel mensen vinden het antwoord bij Baudet omdat hij een verhaal vertelt over een toekomst waarin alles goed komt. Hij doet dat door terug te gaan naar een verleden dat nooit heeft bestaan. We kunnen erop wijzen dat het verhaal niet klopt, maar daarmee is er nog geen alternatief. Wat we nodig hebben is een verhaal over de toekomst, waarin verandering positief kan zijn.
In Amerika is er naar aanleiding van de verkiezing van Trump een nieuwe beweging onder schrijvers ontstaan genaamd ‘Hopepunk.’ De belangrijkste boodschap is: ‘Blijf vechten en hopen voor een betere wereld, wat er ook gebeurt.’ Het is een houding waarin je vasthoudt aan waarden als hoop, liefde en begrip. Volgens mij is dat het enige verhaal dat sterk genoeg is om een nieuwe beweging in te zetten. Cijfers zeggen niet genoeg want mensen zijn niet alleen rationele wezens. Vooral het rechtse flank van de politiek spreekt de mensen op hun gevoel aan.
Noorderbreedte is goed in het vertellen van verhalen. Ik durf te zeggen dat iedereen die voor ons werkt gelooft en hoopt op een nog betere wereld. Dat is wat ons drijft. Naast hetonderzoeken van alle feiten zullen we daarom ook altijd het verhaal blijven vertellen van ons prachtige Noorden, met prachtige mensen. Een verhaal van liefde waar we ons elke dag voor blijven inzetten.
