In het kader van het 25-jarig bestaan van Noorderbreedte trokken vijf studenten van Academie Minerva in Groningen het landschap in, onder leiding van Frits Hesseling van de Academie en Jan Kees Schelvis (grafisch vormgever).

Gerry Eulink, Power to Survive

Gerry Eulink was de enige niet-student in het gezelschap, want zij studeerde kort daarvoor af. Voor haar installatie koos zij het bastion van de voormalige borg Ewsum in Middelstum. Een uitgelezen plek in haar ogen voor haar thema The Power to survive. De donjon in Ewsum staat immers voor veiligheid, verdediging, overleven. Wel 32 zakken met ieder 30 kilo steenkool versleepte de kunstenares naar de donjon. Ze deponeerde ze op de vloer met een doorsnee van acht meter, de ondergrond voor stevig in het gelid staande fluorescerende roze trompetbloemen. Niet zomaar roze, maar bedekt met babyzalf en roze pigment. ‘Steenkool staat voor vuur en zuivering, de aluminium bloemen voor het trompetgeschal tijdens de dodenherdenking; de kleur is vrolijk en positief. Het is absoluut geen zwartgallig beeld, de bloemen voeren geen strijd, ze komen gewoon dwars door alle ellende naar boven’, aldus Gerry Eulink.

Bauke de Vries, Spiral Comfort

Het landschap in een nieuw perspectief neerzetten, was het thema voor Bauke de Vries, met als uitgangspunt de bodemdaling in het natuurgebied bij Duurswold. Opgeworpen aarde in een spiraal met een begin en een einde. ‘Juist bij de bron, gasveld nummer 1, waar de verandering in een immens wijd gebied in 1958 begon, wilde ik een tijdsbeeld maken. Het landschap staat nooit stil, het is altijd in beweging. De bodemdaling is maar een geringe oorzaak van die veranderingen.’ Het tijdsbeeld dat De Vries neerzette, veranderde voortdurend. Een toevoeging aan het landschap weliswaar, maar het landschap ging er gelijk met de toevoeging vandoor. ‘Een tijdsbeeld dat nog geen minuut bleef bestaan doordat de aarde bleef zakken. Wat overbleef, was een spiraal rulle grond onder gras begraven. Even had ik het gevoel toen ik de spiraal naar boven afliep dat ik de vooruitgang had stopgezet en daarbij de tijd. Toen was mijn minuut om. Tijd bestaat bij de gratie van verandering, de vooruitgang bij tijd. Het landschap had de klok weer laten lopen. Ik onderwierp mij hieraan en mijn beeld was klaar.’

Marlies van Grootel, Flarden

Een installatie van palen in Zwarte Haan, gemeente Het Bildt. Palen met lappen latex die met behulp van wind een geluid produceren dat aan het wad doet denken. Materiaal dat verdwijnt als een herinnering. Geluid als verlangen naar vroeger. Het gevoel van wat er ooit was. Wat er ooit was, zijn de zomermaanden die Marlies van Grootel doorbracht op Ameland. ‘Het is de herinnering van een landschap, van het wad. De palen van de landaanwinning daar, van de pier. Met Flarden heb ik iets van het wad teruggebracht op een plaats waar het ooit is geweest. Maar ook de vergankelijkheid. Latex lost uiteindelijk uit zichzelf op.’ Elf palen op de zijkant van de dijk. Van groot naar klein. Van verre al goed zichtbaar want de hoogste was zo’n twee meter. ‘Ik heb het er puur op compositie neergezet.’ Vergaan is het werk van Van Grootel niet. ‘Het mocht er maar een maand blijven. Normaal duurt dat proces wel een jaar. Jammer, want dat had beter gepast bij het idee van verlangen, herinnering en vergankelijkheid.’

Wia Stegeman, Nederzetting

Het Hijkerveld in de ijstijd. Nu een weids en eenzaam heideveld, mooi en geheimzinnig. Vol mythische verhalen. Een fascinatie waar Wia Stegeman niet omheen kon bij haar speurtocht naar de enige, echte, juiste plek. Het werd de inspiratiebron voor haar iglonederzetting. ‘Ik ben geïnteresseerd in de verhalen over de vroegste bewoners en hoe zij een plek zouden hebben gekozen in het landschap van toen.’ Hedendaagse materialen gebruikte ze voor haar iglo’s van gesmolten ijs. Pvc-buis en plastic zakjes gevuld met water. De nederzetting was al van verre te zien. Het schitterde de bezoeker tegemoet. Zon op het water in de zakjes maakte er kristallen van. Soms met regenbogen erin. ‘Dat waren gewoon cadeautjes. De weerkaatsing van het landschap in het water. Een omgedraaid landschap met het blauw van de lucht onderin, daarboven de donkerte van de grond. Een heleboel mensen dachten van ver dat ik echt kristallen had gebruikt. Als ze dichterbij kwamen zagen ze dat het “maar” plastic zakjes waren. Daar houd ik juist van: het bijzondere van natuurlijke processen laten zien.’

Moniek Westerman, tussenTIJD

Oprukkende industrie in het Friese Boksum. Het land van boerderij Veldzicht aan de Pypsterbuorren wordt erdoor bedreigd. Moniek Westerman plaatste er 1125 piketpalen in vijf blokken. ‘Piketpalen staan voor mij symbool voor het onvermijdelijke begin van de bouw. Het land is dan zichtbaar gemarkeerd. Een weg terug is er niet, maar het landschap is nog intact. Een korte tijd. Precies die fase heb ik tussenTIJD genoemd. Daarna komen de blokken, de bedrijfsterreinen, liefst zo groot mogelijk. De idylle van grote luchten boven weilanden en zwartbont vee is een fata morgana geworden. Grote delen van het landschap zijn visueel verkracht. Ik heb ervoor gekozen mijn beeld te maken op het snijvlak van de twee “Frieslanden”. Het ecologische bedrijf van de boer en de hoge loodsen van de bedrijven aan de horizon. Lopend langs de 1125 paaltjes in het gelid in de grond, voel je iets van dood en begraven. Mijn beeld is een requiem voor het landschap.’

Trefwoorden