We zijn getuige van de laatste performance van beeldhouwer en schilder Jan Steen (70). De performance vormt het afsluitende shot van een documentaire van de onlangs met de ‘eerste Persprijs van Groningen’ gelauwerde stichting Beeldlijn.

Als in een uitgestrekte witte woestijn, trillend in het felle zonlicht, loopt op de bodem van de krater een met witte klei ingesmeerde en in een witte vogeltooi gehulde man. Zijn kop lijkt op die van een vogel. Van een ietwat enge vogel zelfs. Is hij een teken des doods?
Ingespannen kijkt en luistert het handjevol filmende, fotograferende en schrijvende toeschouwers dat zich op een zonnige en heldere zondagmiddag in mei heeft verzameld tussen de zandlaantjes Bont Zandoogje en Oranje Zandoogje. De immense zandwinning nabij het gehucht Sellingebeetse in het uiterste zuidoostelijke puntje van de provincie Groningen, vormt het decor voor een prachtige surrealistische uitbeelding.
Opeens is een zware vleugelslag hoorbaar. Daar is hij, de ‘ingehuurde’ Amerikaanse zeearend, een kolossaal beest. Geoefend om neer te strijken op de uitgestrekte arm van Jan Steen, zodat ze samen voort kunnen gaan, gedreven door… Ja, door wat eigenlijk?
De voorstelling van man met vogel eindigt bij een door de elementen uitgeholde en gladgestreken lage kuil in de aarde. Half mens, half dier kruipt en sluipt het wezen in deze natuurlijke diepte. Zijn tooi heeft het afgeworpen, die wordt als de afgestroopte huid van een slang opgenomen in het zand. Langzaam wordt het onzichtbaar, als ware het één geworden met de ruimte eromheen.
We zijn getuige geweest van de laatste performance van beeldhouwer en schilder Jan Steen (70). Wat beweegt hem? ‘Ik ben altijd bezig met veiligheid zoeken, wil me verbergen in de aarde en daar één mee worden’, vertelt hij later. ‘Ik wil zijn als een slak, mezelf tonen en me dan weer terug kunnen trekken.’ Hij is altijd in de weer met natuurlijk materiaal, met rietkragen, takken en bermklauw die hij in brons giet.
De bovenbeschreven performance vormt het afsluitende shot van een documentaire van de onlangs met de ‘eerste Persprijs van Groningen’ gelauwerde stichting Beeldlijn. De documentaire beleeft zijn première tijdens de opening van een overzichtstentoonstelling van het werk van Steen in museum De Buitenplaats in Eelde op 13 september dit jaar. Daar vindt tevens de presentatie van een boek over zijn werk plaats, geschreven door Ansje Monkhost met fotografie van John Stoel. RTV Drenthe zendt de documentaire uit op 17 september.

Trefwoorden