Bij Natuurbegraafplaats Hillig Meer in Eext kun je midden in de natuur begraven worden. ‘Groen begraven’ wordt langzaamaan steeds populairder.
In het ontvangsthuis van de natuurbegraafplaats hangt geen bedrukte sfeer. Bij binnenkomst word ik hartelijk ontvangen door twee dames van Natuurbegraafplaats Hillig Meer. Eén keer per jaar organiseren ze een Inspiratiedag waar informatie wordt gegeven. Het hele jaar door geven ze ook rondleidingen.
Neanderthalers
Een grote groep heeft zich op het steentjespad voor het hoofdgebouw verzameld rond Dolf van der Weij, eigenaar van het landgoed Heidehof waar de natuurbegraafplaats ligt. Hij zal ons rondleiden over de begraafplaats. ‘Ik ga u een geheim vertellen’ begint Van der Weij, ‘ik geloof in wonderen, wonderen in de natuur. Dit gebied is een verzameling van wonderen.’ Zo vertelt hij dat er ooit Neanderthalers hebben rondgelopen en dat er zeven grafheuvels zijn gevonden en twee pingoruïnes uit de ijstijd.
We steken de weg over naar de natuurbegraafplaats. Bij de ingang vertelt Van der Weij: ‘De essentie is om een plek te zoeken in de natuur waar je gevoel mee hebt, ook na de dood.’ Iemand wordt begraven op een zelfgekozen plek in een urn of kist gemaakt van biologisch afbreekbaar materiaal. Denk bijvoorbeeld aan een kist van bamboe, een houten urn of een vilten lijkwade.
Omgevallen boom
We hebben zoveel natuur en die moeten we beschermen’, zegt Van der Weij. Zo is er op de natuurbegraafplaats eeuwig grafrecht. ‘Een boom blijft ook liggen als die is omgevallen, die wordt niet weggehaald. Jullie ook niet.’ Volgens van der Weij is de mens de relatie met de natuur verloren. De natuurbegraafplaats wil graag zorgen voor herintegratie van de mens in de natuur. Andersom dragen de opbrengsten van de begraafplaats bij aan het duurzame beheer van het natuurgebied.
Van der Weij vertelt over het ontstaan van de natuurbegraafplaats. In een van de vijfduizend jaar oude grafheuvels werden de overblijfselen van een moeder en een dochter gevonden. Annetje Braat, de vrouw van Van der Weij wilde toen graag iets doen met ouders die hun kinderen verloren waren. Dit was het oorspronkelijke idee van de natuurbegraafplaats. Een deel van de natuurbegraafplaats is nu speciaal bedoeld voor kinderen.
Gedenkceremonie
Tijdens de rondleiding zijn er tussen de bomen en langs de paden verschillende graven te herkennen. We zien een Drentse zwerfkei met een gegraveerde naam liggen op een stuk losgewoelde grond, hier is net iemand begraven. Op de natuurbegraafplaats mogen geen grafstenen liggen maar mag er wel gekozen worden voor natuurlijke materialen uit de omgeving. Bijvoorbeeld een zwerfkei of een houten schijf met inscriptie, een boom of helemaal niets. Een natuurbegraafplaats heeft in de eerste plaats het karakter van een natuurgebied. Het beheer wordt aan de natuur overgelaten. ‘De meeste graven zijn bedoeld voor twee mensen. Er wordt ook gekeken naar hoe dicht mensen bij elkaar willen liggen en hóe – “Jij ligt toch altijd recht?” – Dat wordt ook besproken’, vertelt Van der Weij. As mag alleen in een graf worden verstrooid, onder de humuslaag waardoor het niet schadelijk is voor de natuur.
Plots komen we bij een open plek in het bos: De Boskapel. Hier staan houten bankjes in een bomenkring met in het midden een afgezaagde boomstam. De mensen gaan op de bankjes zitten terwijl Van der Weij in het midden zijn verhaal doet. Hij vertelt dat hier gedenkceremonies gehouden worden. ‘Bij zo’n ceremonie hoor je de vogels fluiten op de achtergrond en wordt er muziek gespeeld.’
Aanhangwagen
We lopen langs het Hillig Meer, het heilige meer, en de beukenlaan. Sommige koppels lopen van de groep weg, dwalen even door de bossen en voegen zich later weer bij de groep. Ondertussen wordt er gespeculeerd over mooie plekjes die mensen zouden willen reserveren en worden er gerichte vragen gesteld. ‘Kunnen oudere mensen hier wel komen tijdens een begrafenis?’ vraagt iemand met een blik op de zandpaden. Van der Weij verzekert de mensen dat ze zich geen zorgen hoeven maken, er is een elektrische wagen met aanhangwagen waar acht personen op kunnen plaatsnemen.
Bij de begraafplaats is ook een tuin met planten die een rituele betekenis hebben. Deze kunnen ook gebruikt worden om een graf te beschermen. ‘Als je een plek mooi vindt en deze reserveert, mag je een paaltje in de grond slaan’, zegt Van der Weij. ‘Ik vind dat een mooi moment. Ik krijg er altijd emoties bij.’ De rondleiding eindigt bij ‘het talud’. Het informatiecentrum en ontvangsthuis heeft namelijk geen lift maar een helling die naar de eerste verdieping loopt. ‘Als u hier omhoog gaat, is het alsof u al een stukje naar de hemel gaat’, sluit Van der Weij de rondleiding af.
www.natuurbegraafplaatshilligmeer.nl
Foto’s Britt de Noord
