Het oorspronkelijke Nederlandse plan was om het grensoverschrijdend jeugdvoetbaltoernooi in de Eems Dollard Regio zaterdagochtend vroeg te beginnen, en voor het donker weer de grens over te rijden naar huis. Met een strak speelschema dus. Aan de Duitse kant zagen ze dat echter niet zo zitten. Wenn schon, dann schon – ‘Als we het doen, laten we het dan ook goed doen! Jullie spelers, trainers en voetbalvaders zijn allemaal herzlich willkommen om een nachtje over te blijven en van onze Gastfreundschaft zu genießen.’
Jawel, het was in het begin wat onwennig voor de jongelui in hun gastgezinnen: de voeten onder de tafel bij dezelfde jongens van wie zij die middag nog met 2-1 hadden verloren. Die strafschop had trouwens nergens op geslagen. Die Hans Dieter, die had zich zomaar laten vallen, een pure Schwalbe. Ja, dit woord is sinds 1974 ook in de Nederlandse taal ingeburgerd.Inmiddels zijn er ook Nederlandse profs die deze Schwalbe bij Duitse topclubs tot kunstvorm hebben verheven. Ach, was soll’s (laat ook maar).
Ondertussen gaan Sander en Hans Dieter volledig op in het nieuwste computergame Need for Speed. Sander begrijpt bijna alles wat Hans Dieter hem uitlegt: ‘vor der zweiten Kurve musst du bremsen’. ‘Oké’, zegt Sander en een uur later al: ‘na klar’. De snelste taalcursus die je maar kunt bedenken. Dat met die ‘Kurve’ en ‘bremsen’ had hij al begrepen toen Hans Dieter schuin over de leuning was gaan hangen en met zijn voet op de grond had gestampt. Best wel grappig en lekker ook, het Duitse Abendbrot, volkoren met stevige korst en Leberwurst, en dan nog Kartoffelsalat erbij. Bij het ontbijt was er wel een minpuntje geweest: geen kruimeltje hagelslag te bekennen.
Voordat de wedstrijden ’s ochtends weer beginnen, mag Sander nog even mee in de boomhut van zijn nieuwe vriend. Hoog in de kastanjeboom achter het huis, waterdicht met een oude matras erin en een paar strips van Obelix en Asterix – wel wat vreemd dat deze helden daarin Duits praten. Welbeschouwd zal hun moedertaal natuurlijk ook niet Nederlands zijn geweest.
De Duits-Nederlandse voetbalvaders zitten dit weekend ook niet stil. Herr Boersma en Herr Zimmermann gaan al gauw over op ‘Jaap’ en ‘Helmut’. ‘Lieber Jaap, Sie möchten sicher noch ein kühles Blondes?’ Het duurt nog wel een poosje voordat Helmut ook het ‘du’ over zijn lippen kan krijgen; (daar zijn die Nederlanders toch ein bisschen lockerer (losjes) in). Kühles Blondes – grappige uitdrukking trouwens voor zo’n schuimend Jever bier. De heren hebben bijna geen Engels nodig om elkaar goed te verstaan. De een zijn plattdütsch komt dicht in de buurt van de ander zijn Grunnings.
À propos voetbal: wat zijn de tijden toch veranderd. EK 2016. Nederlandse kroegen vol liefhebbers die – bij gebrek aan Oranje idolen – juichten voor de Duitse Mannschaft. Jaap was erbij. ‘Ja, aber eure holländischen Mädel, die waren 2017 als Europameister wirklich Spitze’, komplimentiert Helmut meteen terug.
Wat duurt het toch lang met het tweede biertje. ‘Soll ich den Ober mal anschießen?’, stelt Jaap voor. ‘Schießen’, zegt Helmut, ‘einfach höflich ansprechen, das geht doch auch.’ Als Jaap even later ook nog zo nodig moet ‘bellen’ (betekent ‘blaffen’ in het Duits) moet Helmut wel even schakelen. Vijf seconden zwijgen ze aarzelend voordat zij allebei in een deuk liggen van het lachen.
Ook Helmut moet er even aan wennen dat zijn onschuldig bedoelde opmerkingen soms heel anders overkomen dan hij ze heeft bedoeld. Hij kan het goed vinden met zijn buurvrouw, ‘ich komme gut mit ihr klar’. Dat gaat wel heel ver, legt Jaap hem uit, als je dit met Nederlandse oren hoort. Zijn schoonzus is trouwens ook van Duitse komaf. Hij heeft haar laatst voor de tweede keer bezocht in het ziekenhuis in Papenburg. Een zuster kwam hem op de gang al tegemoet: ‘Frau Mulder haben wir umgelegt’ – schrik! – ‘Auf Zimmer 12.’
‘Fehler machen ist nicht schwer – darüber lachen desto mehr.’ Als je dit grensoverschrijdend wél samen durft te doen, bouw je aan vertrouwen en duurzame relaties. Als het aan Jaap en Helmut ligt, vindt dit grensoverschrijdende voetbalfestijn ook daadwerkelijk plaats in mei 2018.
Reinhard Wolff is taalentertainer. Hij is
geboren Duitser en woont en werkt al
veertig jaar in Nederland als psycholoog en
loopbaanconsulent bij Van Ede & Partners
Dit artikel staat in NB#BesteBuren 2018.
