De woningen van de Friese adel, de stinsen en staten, sneuvelden bij bosjes in de tweede helft van de achttiende en in de negentiende eeuw. Ze waren onpraktisch en in onderhoud te kostbaar geworden. Intussen neemt het aantal kasteeltjes weer toe: sinds 1980 doemen hier en daar nieuwe stinsen en staten op.

Het is een nieuwe trend om in de buurt van steden landgoederen te scheppen. In Zuiderburen bij Leeuwarden is er ruimte voor gereserveerd en architect Auke de Vries uit Drachten maakte hiervoor een impressie. Smaakvol en pikant, eigentijds en met een vette knipoog naar het verleden. Helaas hoor je niets meer over dit plan. Landgoederen spreken in Fryslân – en ik geloof ook elders – nauwelijks aan.
Bij projectmatig bouwen lijkt het iets beter te gaan. Bij Oranjewoud zijn in twee lange vleugels clusters van elk 27 herenhuizen gebouwd. Ze ogen door de royale tuinaanleg een beetje als een landgoed maar in feite zijn het rijtjeshuizen. Het vorstelijke paleis van Henriëtte Amalia, weduwe van stadhouder Ernst Casimir II, dat hier tot begin negentiende eeuw vlakbij stond, is geen inspiratiebron…

Wij willen onze journalistiek zo open mogelijk houden omdat we onze liefde voor het Noorden graag met iedereen delen. Om deze onafhankelijke journalistiek mogelijk te maken, investeren wij veel tijd. Wij hebben lezers nodig om dit te kunnen blijven doen. Voor slechts €57,50 per jaar kun je ons steunen en krijg je vier keer per jaar ons tijdschrift opgestuurd.