Zo af en toe blijken er wetenschappers te zijn die een ingewikkeld verhaal simpel uit de doeken kunnen doen. Een voorbeeld van zo’n hooggeleerde heer met deze kwaliteit is Gert de Roo. Hij is hoogleraar ruimtelijke wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen en hield recent een hartstochtelijk pleidooi voor het inrichten van het Noorden als ‘één groot Center Parcs’. Van de miljoen woningen die in Nederland de komende jaren blijkbaar nog gebouwd moeten worden, zouden volgens De Roo zo veel mogelijk in het Noorden moeten worden gerealiseerd, aldus een interview in het Dagblad van het Noorden.
Volgens de hoogleraar is het mogelijk voldoende kapitaalkrachtige bewoners voor al deze huizen te werven als die worden neergezet in een woonomgeving met veel mogelijkheden voor recreatie. Centra van vermaak moeten de kernen gaan vormen van deze woonparken. De Roo wil de open landschappen niet sparen. Hij merkte op dat het ‘naargeestige gebied van de Veenkoloniën vergelijkbaar is met de Sahara’.
Terecht heeft Gert de Roo inmiddels de Drentse Commissie van de Bond Heemschut over zich heen gekregen, die stelt dat zijn uitspraken getuigen van een alarmerend gebrek aan begrip van de waarde van het noordelijke landschap. De voorzitter van Heemschut vindt de gewraakte uitspraken gevaarlijk, omdat de mening van een deskundige voor bestuurders een vrijbrief kan worden om die opvattingen te volgen. In plaats van bij uitbreidingsplannen nadrukkelijk rekening te houden met natuurlijke en landschappelijke waarden dreigt dan de cultuurhistorische en landschappelijke erfenis van het Noorden in ras tempo verkwanseld te worden.
Helaas zijn de opvattingen van onze ruimtelijkeordeningsgeleerde in Drenthe al werkelijkheid aan het worden. Vooral als het gaat om recreatiewoningen. Jaren geleden is op provinciaal niveau al vastgesteld dat de grenzen aan de groei in Drenthe waren bereikt en dat investeringen vooral gedaan moesten worden in kwaliteitsverbetering van het bestaande en niet in kwantiteit. Op de gemeentehuizen heeft men daar echter geen boodschap aan en de provincie grijpt niet in.
Om de eigen middenstand te gerieven bouwen de lokale bestuurders binnen de gemeentegrenzen het liefst zo veel mogelijk vrijetijdsverblijven voor vermogenden. Men vraagt zich niet af of dit vanuit ruimer perspectief gezien wenselijk is. En om duidelijk te maken dat het toch vooral om kwaliteit gaat, wordt het ene project nog luxueuzer dan het andere. Dan kan toch niemand er wat op tegen hebben.
Tussen Orvelte en Witteveen verrijst recreatiepark Orveltermarke met 153 exclusieve woningen waarvan de goedkoopste 194.000 euro kosten. De projectontwikkelaar rept van ‘ontspannen in een historische weldaad’. Het park komt namelijk op historische gronden vlak bij Orvelte. Er is oog voor de waardevolle omgeving, want er komt een groene buffer tussen het park en Orvelte, en er is al een meanderende beek gegraven. Huizenkopers kunnen grond erbij kopen. Bijvoorbeeld een hectare voor een koe of een paard. De projectontwikkelaar zelf laat er hooglanders grazen.
In Rolde weet men helemaal geen maat meer te houden. WCN Vastgoedontwikkeling uit Houten wil op recreatiepark Nooitgedacht achthonderd recreatiewoningen bouwen. Niet zomaar woningen, maar eigentijdse uitvoeringen van rietgedekte Saksische boerderijen. ‘Het wordt een park met landelijke uitstraling’, aldus de projectontwikkelaar vorig jaar in het Dagblad van het Noorden. ‘Wie in de toekomst een weekendje weg wil kiest maar één plek. Het sleutelwoord is kwaliteit, anders bereik je de bovenkant van de markt niet.’
Het park wordt Hof van Saksen genoemd. Het zal straks te bereiken zijn via een vierhonderd meter lange allee. Het centrale gebouw lijkt op het Laarwoud, de oude havezate in Zuidlaren. Architect Cor Kalfsbeek en landschapsarchitect Ank Bleeker zijn de ontwerpers van al dit fraais. Kalfsbeek won in 2000 de Drentse Welstandsprijs voor zijn ontwerp van het industriële gasopslagcomplex in Langelo. Een wanstaltig project midden in een kwetsbaar beeklandschap in Noord-Drenthe dat hij destijds een perfect ontwerp noemde met ongelooflijk veel kwaliteit, dat uitstekend in het landschap past. Een man die is gezegend met zoveel geestelijke lenigheid zal ongetwijfeld ook de Hof van Saksen aanprijzen als een dorp dat tien maal fraaier is dan Orvelte, Echten of wat voor historisch verantwoord Drents dorp dan ook.
De boerderettes rukken op. Drenthe heeft geen hoogleraar ruimtelijke wetenschappen nodig. Daar zorgen ze in de gemeentehuizen wel voor. <
