Het tv-programma LLinke Soep gaat na hoe groen bekende Nederlanders zijn. Vrijwel allemaal doen ze wel iets voor een beter milieu, variërend van een spaarlamp indraaien tot glas in de glasbak gooien. Ook gewone burgers zijn er aardig wat tijd mee kwijt: openbaar vervoer in plaats van de auto, glas, papier, keuken- en tuinafval in een aparte container, naar de kippen of op de compostbult. Mijn gemeente had zelfs aparte bakken voor sappakken en blik, tot bleek dat die niet rendabel waren – alles werd later toch weer bij elkaar gegooid.
We geven met zijn allen graag het goede voorbeeld met onze recycledrang, maar sinds ik in India ben geweest vraag ik me af of het iets uithaalt. Olaf en ik zaten in het enige hotel van het piepkleine vissersdorpje Guruvayur. Het uitzicht op zee was idyllisch, als je de berg afval in de tuin negeerde. De andere gasten, een Duits stel, ergerden zich daar zo aan dat ze voor hun eigen kamer alle rommel hadden verzameld. Die middag na het zwemmen liepen we terug naar het hotel, wat niet meeviel omdat de eigenaar de tuin in lichterlaaie had gezet. De Duitsers hadden geklaagd over het afval en de oplossing was: de hens erin. Volkomen normaal in India, afval wordt zelden opgehaald en daarom zonder pardon op straat, over de schutting en uit de trein gegooid. En ik moet zeggen, ik heb zelden zulke schone treinen gezien.
De koeien die in al hun heiligheid over straat zwalken, eten een groot deel van het afval op. Een kalf dat een plastic zakje met pittige curry had gevonden, kauwde daar een tijdje dromerig op tot het de pepers te pakken kreeg. Het dier liet het zakje achteloos op straat vallen, maar als er iets anders in had gezeten, had hij het misschien met plastic en al opgegeten. Indiërs steken zulke curryzakjes met de overige rommel in brand. Overal zie je smeulende bergjes afval, in de goot, op het strand en onder het balkon van je hotel waar je een boek probeert te lezen.
Je kunt het ze nauwelijks kwalijk nemen, tot voor kort was het bij ons niet veel anders. Zo verbrandde een boer uit de buurt zijn rommel in een droge sloot, terwijl een ander zijn afval bij de buren in de tuin dumpte, die het op hun beurt weer net zo hard over de heg teruggooiden. Of mensen groeven een gat in de tuin en stortten daar restanten in van bakstenen, dakpannen en andere troep. Zelf struikelen we nog geregeld over nylonkousen die her en der in de tuin omhoogkomen en vinden we bij het tuinieren talloze jarretelknoopjes. Op zich niet zo vreemd, ware het niet dat hier voor ons twee oude, ongetrouwde broers woonden. Misschien stalen ze van waslijnen in de buurt, of dansten ze samen de cancan op de deel. In beide gevallen is je fetisj begraven misschien niet de meest milieuvriendelijke oplossing, maar wel begrijpelijk.
Column van Fionna Bottema
