Als jongetje moest ik begin jaren zestig regelmatig van mijn ouders naar ‘de kluis’ om daar vlees of groente te halen voor de volgende dag. Aan de kleur van de wollen draadjes rond de zakjes kon ik zien wat de inhoud was. Die kluis was een coöperatieve diepvriesvoorziening in een gebouwtje met een plat dak midden in het dorp. Dorpsbewoners konden er één of meer diepvriescellen huren. Ik vond het spannend om er binnen te stappen. Ik herinner me nog de lange rijen diepvrieskisten met deksels aan de bovenkant. Als ik er vlees uithaalde en me daarvoor diep moest bukken, was ik weleens bang dat ik in zo’n kist zou vallen en er later bevroren uitgehaald zou worden.
In Schoonloo, achter café-restaurant Hegeman, staat nog zo’n kluis, uit 1952. De toenmalige caféhouder, Jacob Sijbring, stelde een stuk grond beschikbaar voor de bouw ervan. In ruil daarvoor kreeg hij het gratis gebruik van één van de vriescellen. Het gebouwtje bood plaats aan 28 vrieskisten. Lang hebben de dorpsbewoners er niet gebruik van gemaakt, want in de loop van de jaren zestig en begin jaren zeventig kregen velen van hen een diepvries thuis. Sommige kluizen kregen een andere bestemming. In Grolloo is er een woning van gemaakt en in Eext een dorpsmuseum. De naam ‘De Kluis’ herinnert hier nog altijd aan het verleden van het gebouwtje. In Schoonloo dient de voormalige en in verval geraakte vriesvoorziening als opslagruimte.
