Gerco de Ruijter maakt foto's met behulp van een vlieger. Terwijl hij zelf beneden staat, maakt zijn camera hoog boven zijn hoofd foto's van het landschap. Dit jaar laat De Ruijter zijn vliegerperspectief los op Friesland

Als hij vanuit de lucht het landschap fotografeert, staat Gerco de Ruijter zelf beneden. ‘De blik van bovenaf is onbemand. Het standpunt vacant’, zoals filosoof Petran Kockelkoren ooit opmerkte in een beschouwing over De Ruijters ‘subjectloze’ vliegerfoto’s.

Wat hij precies vastlegt, ziet de fotograaf altijd pas later, als de camera veilig is neergehaald. Grote delen van het Nederlandse landschap (maar ook gebieden ver daarbuiten) heeft hij op deze manier al in kaart gebracht. In opdracht van Atelier Fryslân, een bureau dat de provincie adviseert over ruimtelijke kwaliteit, liet De Ruijter dit jaar zijn vliegerperspectief los op Friesland. Op een website had het Atelier mensen opgeroepen locaties in te sturen die ze weleens van boven zouden willen zien. Mooie en lelijke plekken werden er gevraagd. Twaalf beelden die hiervan het resultaat zijn, hangen momenteel op groot formaat in het Fries Museum in Leeuwarden, met tekst en uitleg van de inzenders.

De dobbe (zie pagina 17) ontdekte de fotograaf zelf. Op verzoek van een inzender keek hij rond in Friesland Buitendijks. ‘Een wandelaar vertelde me dat dit het grootste boomloze natuurgebied van West-Europa is. En met die ongehinderde blik tot aan de horizon kijk je zomaar over deze drinkpoel heen.’

Het spannende van De Ruijters foto’s is dat ze in de blik van de toeschouwer ‘tuimelen tussen figuratief en abstract’, schreef cineast Peter Delpeut eerder. Die blik ‘pendelt voortdurend tussen die van de menselijke maat en die van de grotere orde, die van het detail en die van de structuur’.

Zo is het ook met sommige van de Friese vliegerfoto’s. Het ene moment zie je een handgeknoopt tapijt, maar stel je je ogen iets anders in, dan springen er rijsdammen, schapen of boompjes tevoorschijn.

T/m zondag 8 november in het Fries Museum te Leeuwarden. Daarna in de bezoekerscentra Mar en Klif in Oudemirdum en De Alde Feanen in Earnewald. Voor de bijschriften op deze pagina’s is geput uit de teksten van inzenders.

Trefwoorden