Honderd bomen staan langs Paradyske, misschien wel driehonderd. Toch is er maar één boom met één zo’n velletje waarop iemand zegt Ranch Fryslân niet te willen. Klein verzet, dat is het.
Dan zou je kunnen denken dat de toekomst ook klein is, maar dan vergis je je toch danig. Achter dat ene kleine velletje gaat al een hele stapel vellen schuil. Een officiële stapel is het, hij ligt op officiële bureaus, de officiële bureaus staan in gemeentehuizen, de gemeentehuizen staan in Kollum en Buitenpost, de gemeenten eromheen heten Kollumerland en Achtkarspelen. Ook ligt er papier op het bureau van een vastgoedontwikkelaar die Wind heet.
Ranch Fryslân? Ranch Fryslân, ja. Voluit: Pilot Landelijke Wooncluster Ranch Fryslân. Want er is nog geen ranch. Er is alleen nog maar een plan. Of nee, meer een idee eigenlijk. Planidee, noemen de gemeentebesturen en de vastgoedontwikkelaar het – een slag om een slag om de arm.
Maar toch: een ‘hoogwaardig en uniek woonconcept’ met vijftig grote kavels waar men ‘paarden aan huis kan houden’ en gebruik maakt van ‘gezamenlijke voorzieningen’. Er is onderzoek gedaan (‘met behulp van psychografische segmentatietechniek’), er is behoefte vastgesteld. Of beter gezegd: ‘potentiële behoefte’. Je kunt het allemaal nalezen, de stapels zijn natuurlijk ook beschikbaar via het internet.
In de Pilot Landelijke Wooncluster staat een schemaatje, daarin heeft de behoeftegroep een blauwe kleur. Blauwe doelgroep lezen we dus. Je komt ’m wel vaker tegen de laatste tijd. Maar hij had ook paars kunnen zijn of knalgeel. Waar het om gaat is dit: welgestelden, vooral van buiten de provincie, ze hebben (iets met) paarden. Wat betreft de blauwe (paarse, gele) kavels: 34 ranch estates en 16 ranch woningen, alles bij elkaar 50 hectare – pak ’m beet 35 voetbalvelden dus. Elders valt een bedrag: 26,41 miljoen (twee cijfers achter de komma) en komen structurele arbeidsplaatsen uit een hoge hoed: 22 precies (geraamd).
De provincie vindt het een kansrijk plan(idee), daarom heet het nu pilot. Het is tegen de krimp, dat is de bedoeling. De gemeenteraden vinden – ja, nee, mits, nee, ja – dat er toch maar nader onderzoek gedaan moet worden. Naar of het ook écht kan, want wie weet (en krimp tenslotte).
Twintig woningen staan er langs de weg en in de weilanden. Alles bij elkaar: It Paradyske. Het maakt deel uit van Nationaal Landschap de Noardlike Fryske Wâlden. Dat moet je zo zien: ‘Lange smalle percelen, ooit veroverd op het veenmoeras, worden begrensd door dijkwallen en elzensingels. Daartussen liggen verspreid in dit dekzandlandschap plassen water, dobben, die vaak worden gebruikt als drinkplaats voor het vee, en pingoruïnes, overblijfselen uit de ijstijd.’
Niet iedereen is even gelukkig met de plannen (ideeën, planideeën). Er is een bewonercomité, een petitie, een website, een Wob-verzoek, er staan stukken in de krant.
Je begrijpt het wel. Denk je in alle rust te wonen, zit je ineens midden in een uniek woonconcept.
In november vorig jaar was er een informatie-
bijeenkomst. Daar was de wethouder, daar was een ambtenaar, daar waren de omwonenden.
En die lichtmasten bij de paardenbakken? ‘Lichtvervuiling is een terecht punt van aandacht.’ Wie garandeert de bloemenweiden die de toekomstige grondeigenaren moeten onderhouden in het kader van de eigen verantwoordelijkheid? ‘De blauwe doelgroep is inderdaad niet gecharmeerd van te veel dwingende voorschriften maar wel van hoge kwaliteit.’ En de toenemende verkeersdruk op de smalle weggetjes? ‘In de uitwerking van het plan zal uiteraard zo goed mogelijk rekening gehouden moeten worden met deze aspecten en de aanpassingen die nodig zullen zijn in de infrastructuur.’ Hoe wordt besloten wie geschikt zijn om in dit plan te mogen wonen? ‘Het product en de marketing zullen volledig gericht worden op de doelgroep.’ Hoe gaan toekomstige bewoners integreren in Buitenpost en Kollum? ‘Er worden geen integratieproblemen verwacht.’ Is de projectgroep op de hoogte van de paardenhouderij? ‘Natuurlijk geven we meteen toe dat andere mensen in de zaal meer verstand hebben van de paardenhouderij.’
Knarsend, piepend, meanderend is de democratie. Er komt straks ook een klankbordgroep.
En nu? Nu is het begin maart, een verrassend zonnige ochtend. Stil is het langs Paradyske. Aangenaam stil. Goedemorgen, zegt mevrouw met hond. Goeie, zegt jongen op de fiets. Een knikje met het hoofd doet meneer in blauwe Peugeot.
Niemand maakt zich druk. De toekomst lijkt ver weg. Toch is ze er al een beetje en je kunt er ook al bang voor zijn. Kijk maar, het staat op een papiertje aan een boom.
De toekomst zit verstopt achter een stukje papier. Een velletje huisvlijt, zo uit de printer gerold. ‘Coco de kat is zoek’. ‘Zaterdagavond bingo in de Driesprong’. ‘Geen hondenpoep op onze stoep’. Zo’n velletje papier is het. Het papier zit in een plastic hoesje, het hoesje is aan de boom genageld, de boom staat langs Paradyske, Paradyske is een weggetje, het weggetje loopt langs weilanden en huizen, de weilanden liggen (de huizen staan) tussen Buitenpost en Kollum.
Het papier bobbelt, de kleur is wat verschoten. Toch kun je goed lezen wat erop staat. Er staat niet ‘Coco’, ‘bingo’ of ‘poep’. Er staat iets anders: ‘Ranch Fryslân? Nee!’
