Live door het klooster van Aduard lopen. Met een nieuwe 3D-app voor smartphones is dat mogelijk. Zo komt de roemruchte kloostergeschiedenis van het dorp tot leven. We spraken met Axe Kooi, de ontwerper van de 3D-reconstructie.
Van het Cisterciënzerklooster in Aduard zijn geen exacte beschrijvingen en afbeeldingen nagelaten. Toch is het 3D-ontwerper Axe Kooi en amateurhistoricus Jakob Loer gelukt een 3D-reconstructie te maken. De enige informatie die zij tot hun beschikking hadden waren het verslag van een archeologische opgraving en een beschrijving van de abdijgeschiedenis. ‘We hebben logisch moeten nadenken om tot de juiste conclusies te komen. We hebben vanuit onze kennis en ervaring geredeneerd en op die manier reconstructies kunnen maken van de situatie rond 1580’, vertelt Kooi.
Het klooster van Aduard was in haar bloeitijd een van de grootste abdijen van Europa. Vooral doordat er vooraanstaande geleerden in de kloosterschool van de abdij van Aduard verbleven, heeft het klooster bekendheid gekregen. Het einde van het klooster werd ingeluid in 1580 door de inname door Staatse troepen. Tegenwoordig rest slechts de ziekenzaal – de huidige kerk van Aduard – en een deel van het vluchthuis, waar kloosterlingen naar toe konden vluchten in tijden van onrust of oorlog.
‘Niet alles klopt’
Met het resultaat is Kooi erg tevreden: ‘Het doel is om mensen een indruk te geven van hoe het geweest zou kunnen zijn. Ik denk dat dat heel goed gelukt is. Misschien klopt niet alles omdat we aannames hebben gedaan, maar als we alleen de dingen hadden verwerkt waarvan we zeker wisten dat ze kloppen, dan zou er veel te veel ontbreken.’ Hoewel de ontwerpers gebrekkige informatie tot hun beschikking hadden, denkt Kooi te weten dat tachtig procent van het hele ontwerp juist is, onder andere door logisch te redeneren en aannames te onderbouwen. ‘Ik denk dat het helemaal niet zo erg is dat sommige dingen niet helemaal op de juiste plaats staan, het gaat erom dat mensen een idee krijgen van hoe het eruit heeft gezien’, aldus Kooi.
Axe Kooi is gespecialiseerd in 3D-visualisaties. Niet alleen heeft hij een reconstructie gemaakt van het klooster in Aduard. Hij maakte voor het Noordelijk Scheepvaartmuseum een reconstructie van de stad Groningen rond 1470. En voor Leeuwarden zette Kooi de historische kaart van Sems en Bast om naar 3D om als video te kunnen gebruiken in het Historisch Centrum van de stad. Het fascineert Kooi om te zien wat mensen vroeger allemaal voor elkaar kregen: ‘Ze bouwden grote kloosters en kerken, en dat zonder technische hulpmiddelen.’
Aannames bijstellen
Het moeilijkst aan het ontwikkelen van de 3D-reconstructie vindt Kooi het constant bijstellen van eerdere aannames: ‘Door logisch redeneren gebeurt het relatief vaak dat we erachter komen dat aannames niet kloppen. Dan moeten we die situatie opnieuw bekijken en proberen meer gegevens te verzamelen om toch de juiste reconstructie te maken.’ Niet alleen het verzamelen van informatie is lastig, ook de ontwikkeling van de reconstructie voor de smartphone-applicatie levert soms problemen op: ‘Het was technisch gezien een flinke uitdaging om de reconstructie geschikt te maken voor de app. Dat komt omdat de app niet ingesteld was op ontwerpen zoals die van het klooster in Aduard. De verschillende vormen en objecten zijn uiteraard niet precies recht’, zegt Kooi, ’terwijl apps juist berekend zijn op rechte vormen’.
Completer door vertraging
Het totale project heeft ongeveer een jaar vertraging opgelopen omdat het steeds groter werd: ‘Het was de bedoeling om de app vorig jaar september te lanceren. Tijdens het maken van de 3D-reconstructie werd bedacht om ook een kloostertocht op te zetten. Daarvoor moesten onder andere informatiezuilen gemaakt worden, waardoor het project flink vertraging opliep. Het is er uiteindelijk alleen maar beter van geworden: er is nu meer informatie die op verschillende manieren gebracht wordt’, aldus Kooi.
Met het virtueel tot leven brengen van het kloosterterrein via een 3D-app heeft Aduard een landelijke primeur op het gebied van augmented reality. Dat is een live beeld van de werkelijkheid waaraan elementen worden toegevoegd door een computer. De app is gratis te downloaden via de App Store en Google Play. Een voorproefje is te zien via onderstaande filmtrailer.
Kloosterwandeling
In Aduard is een twee kilometer lange wandelroute uitgestippeld rond het voormalig kloosterterrein. Langs deze route staan zeven kunstwerken en elf tekstpanelen met informatie over het klooster. Met de app komt het klooster digitaal tot leven en kunnen beelden uit de twaalfde eeuw bekeken worden, simpelweg door de camera van de smartphone in de richting van de informatiezuil te houden. Daarnaast kunnen bezoekers op deze manier ter plaatse virtueel door het kloostercomplex lopen.
Bekijk onderstaande site voor meer informatie over Axe Kooi:
www.axekooi.nl
