Pieter Stapel wilde een cultuurpaleis in de kerk maken omdat de akoestiek zo goed was. En het gebouw paste in zijn budget. Hij kon het in 2006 voor 122 duizend euro kopen. Het verhaal van Pieter is al vaker beschreven. Hoe hij in 2012 een vleermuis in de kerk zag en begreep dat de muren aan het wijken waren. Hij moest na een lijdensweg van ontkenningen in 2014 zijn droom opgeven en verhuisde naar Spijk.
Als ‘randstadvluchteling’ was Pieter gevallen voor de rust in Groningen. En hij is muziekliefhebber en heeft een achtergrond in het jeugdwerk en ervaring met het opzetten van een sociëteit. Het was best spannend toen hij in Woldendorp begon. Er was een mooie hoge zaal met een rond plafond en een eenvoudig woongedeelte en al was het niet in topconditie hij toog er enthousiast aan het werk. Eerder was het hem ook gelukt in Zaltbommel om het Hof van Gelre uit te bouwen.
Na de oorlog, toen de kerk in het centrum van Woldendorp gebouwd werd, gingen er zondags 350 Woldendorpers naar de gereformeerde dienst. Om die kerk loopt een mooi rond kerkpad en direct na de bouw zijn daar linden gepoot die nu al stevig hun stempel op de plek drukken. De gereformeerde gemeente is gekrompen en uiteindelijk samen op weg gegaan met de hervormden. Op zondag kerken er nu nog maar een stuk of dertig Woldendorpers. Die gaan naar ‘het huis van de hervormden’, een prachtige dertiende eeuwse Romano-gotische kruiskerk die aan de rand van het dorp op een eigen wierde ligt. EN niet eens elke zondag; om de week is de dienst in Termunten, een dorp verderop waarmee de kerkelijke gemeente gefuseerd is.
De kerk van Pieter was niet zo mooi als de historische kerk, maar toch een gebouw met een eigen signatuur en sfeer. Nu het gebouw gesloopt gaat worden, blijft het rondje om de kerk over – als herinnering aan wat er ooit was. Het is een rond lopend pad met daarlangs een heg en een rij lindenbomen. De plaats van de kerk kan een mooi dorpsplein gaan vormen, stelt hij vast. Zo leeft het gereformeerde verleden van het dorp toch voort maar op een eigentijdse manier. Misschien kan er een bankje komen op het plein met wat speeltoestellen voor kinderen. Wat er overblijft is misschien ook best mooi, geeft Pieter toe: een groen plein in het hart van het dorp. Aan de rand zetelen de Troefmarkt en de Steunstee met eigen bibliotheek. Als je daar de deuren open slaat, wandel je zo om het hart van Woldendorp.
‘Vroeger hield ik het gras bij’, vertelt Pieter. ‘En ik haalde dagelijks acht hondendrollen onder de heg vandaan’, wijst hij als we het rondje lopen. Het gras wordt niet meer gemaaid en de kerk staat met zijn wijkende muren en onvaste dak nog in het midden. ‘Ik had er nog rood-wit band omheen gehangen’, zegt Pieter, want het is gevaarlijk. Lang zal het niet meer duren. De NAM kocht de kerk in 2014 en heeft een sloopvergunning aangevraagd. De versterkingskosten (4,5 ton) staan niet in verhouding tot de waarde (Pieter kreeg 1,5 ton). Alhoewel wat is de waarde? En wat is de schade? Pieter kan nog kwaad worden als hij eraan terugdenkt hoe hij vier jaar lang moest strijden omdat de NAM de schade op 24 duizend euro had geschat en vaststelde dat die grotendeels ook nog voor Pieters eigen rekening moest komen. ‘Het heeft me echt een paar jaar van mijn leven gekost’, zegt hij erover. Maar hij parkeert het – ‘wat moet je anders?’
Misschien wordt het gemakkelijker voor hem om zich met zijn eigen lot te verzoenen als hij binnenkort in het hart van Woldendorp op een levendig en groen dorpsplein kan neeerstrijken.
Kom in actie:
Wat vind jij Typisch Gronings? Wat maakt de Groninger identiteit? Lees https://www.noorderbreedte.nl/2017/06/22/goffe-jensma-over-de-groninger-identiteit/ en breng je eigen te koesteren dorpsgezicht of bouwelementen in op https://www.noorderbreedte.nl/2017/06/22/ons-eigen-handboek-typisch-gronings/.
