In deze tweewekelijkse wisselcolumn schrijven hoofdredacteur Bente van Leeuwen en adjunct-hoofdredacteur Tjesse Riemersma over wat hen bezighoudt in en om het noordelijke landschap.

Elektriciteit is net een lieve vader. Hij ziet dat je moe getrapt bent en legt zijn hand in je rug. En omdat hij zo lief is, telt Nederland onderhand al 5 miljoen elektrische fietsen. Eén daarvan scheurde mij vanochtend voorbij, bestuurd door een tiener op weg naar school.

Elektriciteit schiet te hulp als je gepest wordt. In Ulft ontwikkelde het bedrijf Tibach een nieuwe manier om de invasieve Japanse Duizendknoop te bestrijden. Eerst maait het de plant weg, dan steekt het zogeheten ‘vrieslansen’ de grond in. Die worden vervolgens gekoeld tot een temperatuur van 35 graden onder nul, waardoor de wortels bevriezen en de plant sterft. Naast de koelinstallatie staat een aggregaatje te loeien om de koeling van stroom te voorzien.

Elektriciteit weet ook alles. Het datacenter van Google in de Eemshaven verbruikt evenveel energie als een half miljoen huishoudens. Ik vond dat feitje met Google. Google navigeerde me deze week ook in de auto naar Den Helder, hielp me noedelsoep maken en beheerde mijn Noorderbreedte-mailbox. Deze week werd bekend dat in Hoogkerk een tweede datacenter komt te staan, een kleintje. Ook in Winschoten is een vergunning aangevraagd.  

Elektriciteit is zo lief, zo behulpzaam. Hij kan niet nee zeggen. Daarom wordt hij overal bij betrokken.

Ondertussen groeit de energievraag nog ieder jaar. Het verwerken van de transacties rondom de cryptomunt Bitcoin verbruikt al meer energie dan een land als Nederland. Je kunt met de elektriciteit van één gestreamde aflevering op Netflix zo’n honderd kopjes thee zetten. En het Internationaal Energie Agentschap verwacht dat, als we er niets aan doen, er in 2050 zoveel airconditioners zijn dat die evenveel energie slurpen als heel China nu.

Dokters noemen iets dat oneindig groeit kanker, op andere plekken heet dat vooruitgang.

Ook duurzame energie heeft een prijs

Op de website van Google staat dat de datacenters volledig op duurzame energie draaien, maar de mateloze hoeveelheid energie die ze gebruiken is daarmee niet onschadelijk gemaakt. Ook duurzame energie heeft een prijs. Een windmolen in de Noordzee kan 18.0000 huishoudens voorzien van elektriciteit. Voor een datacenter zijn daarom snel gerekend zo’n 28 megawindmolens op zee nodig, ieder rond de 200 meter hoog, plus de bekabeling die de energie naar land brengt. Daar is ruimte voor nodig, en materialen.

Soms rusten lepelaars op de beoogde locatie voor een kabelschacht, zoals in het kwetsbare Waddengebied bij Schiermonnikoog. Bovendien stoot de productie van het benodigde staal grote hoeveelheden CO2 uit en is het benodigde lithium voor opslag in accu’s mogelijk grotendeels op in 2050.

‘We stellen strenge landschappelijke en stedenbouwkundige eisen,’ stelt wethouder Carine Bloemhoff over het nieuwe datacenter in Hoogkerk. Er moet verplicht groen en water op het terrein komen. Minstens 70 procent van het dak moet met zonnepanelen worden bedekt. Ruimte voor 28 grote windmolens was er op datzelfde dak niet.

Van de vijftien gigabyte opslag die de mailservice van Google mij gratis gaf, heb ik ondertussen 11 gigabyte gebruikt. Ik durf te wedden dat meer dan de helft daarvan uit spam, reclame en nieuwsbrieven bestaat.

Ik wil niet nog een datacenter. Ik schoon wel wat vaker mijn mailbox op.