De komende jaren moeten stroomkabels wind- en waterstofenergie van de Noordzee naar het vasteland brengen. Terwijl de overheid overhaaste plannen maakt voor de aanleg van die kabels, pleit Kim van Dam voor een goed uitgedachte, toekomstbestendige oplossing: een energietunnel.
Het zijn de dagen na de val van het (laatste) kabinet. De rook is nog niet opgetrokken, maar de verkiezingscampagne is alweer begonnen. Niet alleen in de Tweede Kamer maar ook in de media wordt daarom volop teruggeblikt: wat is er nu eigenlijk bereikt? Zo opent het Dagblad van het Noorden met een overzicht van wat er allemaal wel en niet gelukt is ten aanzien van het Noorden, waarbij het verdwijnen van het Lelylijn-geld het meest in het oog springt. En er wordt vooruitgekeken, immers, nieuwe ronde nieuwe kansen. En dus kunnen we verwachten dat de komende tijd de wensenlijstjes weer uit de kast getrokken worden.
Een vertrouwd ritueel. Maar in die stapel verlangens zit één voorstel dat best aandacht verdient: het pleidooi van een brede maatschappelijke (noordelijke) coalitie van overh…
De komende jaren moeten stroomkabels wind- en waterstofenergie van de Noordzee naar het vasteland brengen. Terwijl de overheid overhaaste plannen maakt voor de aanleg van die kabels, pleit Kim van Dam voor een goed uitgedachte, toekomstbestendige oplossing: een energietunnel.
Het zijn de dagen na de val van het (laatste) kabinet. De rook is nog niet opgetrokken, maar de verkiezingscampagne is alweer begonnen. Niet alleen in de Tweede Kamer maar ook in de media wordt daarom volop teruggeblikt: wat is er nu eigenlijk bereikt? Zo opent het Dagblad van het Noorden met een overzicht van wat er allemaal wel en niet gelukt is ten aanzien van het Noorden, waarbij het verdwijnen van het Lelylijn-geld het meest in het oog springt. En er wordt vooruitgekeken, immers, nieuwe ronde nieuwe kansen. En dus kunnen we verwachten dat de komende tijd de wensenlijstjes weer uit de kast getrokken worden.
Een vertrouwd ritueel. Maar in die stapel verlangens zit één voorstel dat best aandacht verdient: het pleidooi van een brede maatschappelijke (noordelijke) coalitie van overheden, natuurorganisaties en waterschappen voor een tunnel in de Waddenzee. Het klinkt op het eerste gehoor misschien vreemd. Een tunnel — in een van de meest beschermde natuurgebieden van Nederland, UNESCO-werelderfgoed notabene. Waarom zou je dat willen?
Nou, daar is eigenlijk een heel logische verklaring voor. Op de Noordzee verrijzen de komende jaren grote windmolenparken. Dan zijn er dus kabels nodig om de opgewekte elektriciteit aan land te krijgen. Nog iets verder in de toekomst is het ook de bedoeling dat er waterstof vanaf de Noordzee naar de vaste wal wordt getransporteerd. Daarvoor zijn allerlei tracés mogelijk: stroomkabels onder Schiermonnikoog door, een waterstofleiding onder Ameland. Maar er is ook een alternatief, de tunnel-variant, waarbij een tunnel diep onder het oostelijk deel van het Waddengebied gegraven wordt en waarin alle kabels en leidingen gebundeld worden. Volgens RTV Noord door het ministerie ook wel het Pippi Langkous-scenario genoemd (‘het is nog nooit gedaan, maar we denken dat het kan’).
Inmiddels demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei koos onlangs echter voor de snelle route, tot ongeloof van veel partijen: dus toch een kabel onder Schiermonnikoog door, want ‘er is te veel nog onzeker en we hebben haast’.
Nu is inderdaad haast geboden bij het verduurzamen van onze energievoorziening. Maar we weten ook: haastige spoed is zelden goed. Dus schreven de gedeputeerden van de provincies Groningen en Fryslân, samen met de burgemeester van Schiermonnikoog, eensgezind een open brief aan de Tweede Kamer. Hun boodschap: bundel die kabels en leidingen in een tunnel. Doe het in één keer goed. Geen versnippering met losse tracés onder verschillende eilanden door, maar één slimme, toekomstbestendige route, ondergronds tot aan de Eemshaven. Een tunnel waarin ruimte is voor de kabels en leidingen van nu én van later. Zodat we niet telkens voor iedere nieuwe kabel opnieuw de zee moeten omspitten. Of landbouwgrond.
Ook negen natuurorganisaties pleiten hiervoor. In hun zienswijze op het besluit van de minister vragen ze om gedegen onderzoek naar de milieuvriendelijkste opties, waaronder de tunnelvariant én de route via de Oude Westereems. Want die alternatieven zijn tot nu toe nauwelijks onderzocht.
Natuurlijk: zo’n tunnel kost in eerste instantie meer, het duurt langer en de Duitse buren zijn nog niet overtuigd. Maar het roept de vraag op: welke waarden laten we de doorslag geven? Snelheid en kosten op de korte termijn, of natuurbehoud en toekomstbestendigheid op de lange termijn? Ecologisch lijkt de tunnel gunstiger dan de alternatieven. De Waddenzee zou er aanzienlijk minder onder lijden. En voor wie tijd en geld toch belangrijk vindt: op termijn is de tunnel waarschijnlijk goedkoper en efficiënter.
Vaak wordt het Noorden verweten dat ‘we’ niet met één stem spreken. Met één stem spreken is belangrijk, anders worden we tegen elkaar uitgespeeld, zie discussies rondom de Lelylijn-Nedersaksenlijn. Ik vind dat best vreemd eigenlijk, we verwachten toch ook niet dat de Randstad – om maar een willekeurige regio te noemen – met één stem te spreekt? Maar dat is een ander verhaal.
Hier is belangrijk dat er juist sprake is van een opmerkelijke noordelijke eensgezindheid. Een bijzonder brede coalitie van natuurorganisaties, lokale overheden en de energiesector die hetzelfde willen: wat het beste is voor de Wadden. De boodschap: geen haastige spoed, doe je huiswerk en doe het in één keer goed. Als er dan toch eensgezinde wensen op lijstjes worden gezet, laat deze dan prominent bovenaan komen te staan.
In deze wekelijkse wisselcolumn schrijven Nb-redactieleden ombeurten over wat hen bezighoudt in en om het Noorden.
