Afgelopen zomer verscheen Annemarie Heite (52) voor de enquêtecommissie gaswinning. Anderhalf uur lang blikte ze terug op de moeizame route van de eerste scheuren in de monumentale boerderij van haar gezin tot aan de verhuizing naar een nieuw huis op dezelfde plek. In geuren en kleuren schetste Heite de taaie onderhandelingen op kantoor bij de dure advocaten van Shell op de Zuidas. Twee maanden na het verhoor kondigde ze aan in dienst te treden bij de Nationaal Coördinator Groningen.
De Bedumse verraste vriend en vijand met haar baan – manager HR – bij de overheidsorganisatie die primair belast is met de versterkingsoperatie in Groningen. Heite die zoveel mensen zag die geplet waren door het systeem, die daar zelf van weet mee te praten, die in interviews bezwoer ‘van niemand’ te zijn, werd nu zelf onderdeel van het systeem.
Aardgasboegbeeld noemen ze haar. Die geuzennaam kreeg ze tegen wil en dank. Ze bleek het goed te doen in de publiciteit. Mondig, helder en voor elke doelgroep de juiste toon. Veelbesproken is de documentaire De stille beving die ze bij haar thuis liet maken en waarin ze te zien is als welhaast radeloze burger en bezorgde moeder. Op tv was de presentatie zakelijker en nuchterder. ‘Als ik op weg was naar Humberto of een ander programma, zette ik bij de provinciegrens mijn Groningenpet af en mijn Nederlandpet op. Omdat ik weet: als ik op de nationale televisie mijn woede en verdriet laat zien, snapt niemand er iets van.’
Ze heeft geprobeerd een stap terug te doen, afstand te nemen van de bevingsbeslommeringen. ‘Ik ben bewust in Friesland gaan werken, als teammanager commerciële economie bij hogeschool Stenden.’ Maar loskomen lukte niet. Bij ieder nieuwtje op gasgebied kon Heite weer komen opdraven in de pers. ‘Ik was dat roeptoeteren aan de zijlijn zat. Ik wilde wat dóen. We moeten het met elkaar doen in Groningen.’ Ze zag haar huidige baan voorbijkomen en solliciteerde, na flink nadenken. ‘Als HR-manager kan ik met mijn team zorgen dat er goede mensen worden aangenomen bij de NCG en dat iedereen optimaal kan functioneren.’
Haar nieuwe baan past bij haar talenten, ervaringen en opleidingen, zegt ze. En gelukkig is er het nodige veranderd in het systeem. NAM en Shell zijn op afstand geplaatst van de schade-afhandeling, de gaskraan gaat dicht, de enquêtecommissie reconstrueert hoe de gaswinning zo kon ontaarden. Heite voelt goede wil en een positieve vibe vlakbij. ‘Niemand bij de NCG, en ik denk eigenlijk bij geen enkele club in dit veld, wordt ’s morgens wakker met het voornemen de Groningers eens even het leven zuur te maken.’
Ze weet nog dat Hans Alders, voormalig nationaal coördinator, zijn medewerkers verplicht De stille beving liet zien, in theater De Molenberg in Delfzijl. ‘Hij wilde dat ze zouden snappen wat dat gasdossier met mensen doet.’
Volgens de meest recente berekeningen moeten 24 duizend huizen geïnspecteerd, in elk geval 13 duizend moeten er voor 2028 versterkt zijn. Die taak wordt volbracht, als het aan Heite ligt, desnoods via een crisisaanpak. Van verantwoordelijk staatssecretaris Mijnbouw Hans Vijlbrief verwacht ze veel: ‘Een man met het hart op de goede plek, een zeer ervaren bestuurder, daar hebben we wat aan.’ Maar o wee: ‘Alles rechts van de VVD wil de gaskraan weer opendraaien. Thierry Baudet opperde daarbij alle slachtoffers van de aardbevingen een Lamborghini cadeau te doen.’ Heites man Albert dreigde, voor de lol, op Baudet te gaan stemmen. Maar Heite maakt zich echt zorgen. ‘Ook voor de Provinciale Statenverkiezingen van maart 2023.’
Is de politiek niets voor Heite zelf? Zeker wel. Ze was al eens fractievoorzitter van Gemeentebelangen Bedum en was in 2019 kandidaat voor de Eerste Kamer namens de beweging Code Oranje, maar die kwam er niet in. Als politica zou Heite Den Haag willen laten zien waar Groningen ligt. Ze zou alles op alles zetten om ervoor te zorgen dat het er goed toeven is. Dat mensen er werk kunnen vinden. Dat de kinderen voelen dat ze onderdeel zijn van Nederland en dat ze met een hogesnelheidstrein naar Amsterdam kunnen. Pieter Omtzigt spreekt haar aan. ‘Dat is iemand die staat voor zijn gedachtegoed. Hij ziet dat het niet goed gaat met de democratie en wil daar met nuance en dialoog verbetering in brengen. Als Omtzigt morgen bij mij komt, omdat hij mensen nodig heeft, dan ben ik van hem!’
