Sandra Beckerman (39) heeft er een boekje bij gepakt. Hope in the Dark van de door haar bewonderde Amerikaanse auteur Rebecca Solnit. Het gaat over hoe mensen hun eigen geschiedenis maken, in weerwil van politieke ontwikkelingen. Over hoe zij uit collectieve narigheid zijn gekomen, gewoon door vol te houden. Beckerman heeft de passages die haar extra raakten onderstreept. En dat zijn er heel wat.
‘Solnit beschrijft hoe een half jaar voor de val van de Sovjet-Unie niemand die durfde te voorspellen. En hoe de strijd voor vrouwenkiesrecht bijna driekwart eeuw duurde. Die strijd is niet gewonnen omdat de politiek tot inkeer kwam, hij is gewonnen omdat de vrouwen het gewoonweg niet opgaven.’
Niet opgeven is wat betreft Beckerman ook het enige recept bij de aardbevingsmalaise. Hoe goed ze het ook begrijpt dat velen die diep in de sores zitten wel moeten opgeven. ‘Wat mij betreft is dit een estafette. Juist mensen die niet zelf in een kapot, onveilig huis zitten, moeten het stokje overnemen.’
Als Tweede Kamerlid voor de SP rammelt Beckerman aan de Haagse poorten. ‘Ik geloof niet dat verandering uit de Tweede Kamer komt of uit Den Haag. Maar je hebt daar wel mensen nodig die het snappen.’
Nauw contact met de bewoners van de aardgasregio is essentieel voor Beckerman. Voeren die actie, dan is zij er steevast bij betrokken. Tanden erin. Dat kreeg ze ook mee uit het rode nest waarin ze opgroeide. Haar vader, leraar geschiedenis en een poos raadslid voor de PvdA, en haar moeder, doktersassistent, leerden haar: als je wilt dat iets verandert, kun je er ook zelf aan bijdragen.
Liefke Munneke
Beckerman komt uit Veenendaal en ging op haar achttiende naar Groningen voor een studie archeologie. Ze is niet meer weggegaan uit de stad en voelt zich ondertussen een ras-Groningse. De bevingsproblematiek kroop onder haar huid toen ze voor de SP in de Provinciale Staten zat.
Vooral Liefke Munneke uit Krewerd maakte indruk. Een trotse, stoere vrouw die vaak insprak tijdens vergaderingen omdat haar boerderij door de gaswinning onbewoonbaar raakte. De liefde en de kennis waarmee Munneke praatte over het huis dat al zo lang in haar familie was en over de wierde waarop het stond, raakten Beckerman. Wat voelde het oneerlijk dat Munneke kanker kreeg en in april 2021 stierf, 64 jaar oud. ‘Zij en haar man zaten op een flatje in Appingedam, hun boerderij ging eindelijk opgeknapt worden. Ze werd ziek en is nooit meer teruggekeerd naar Krewerd.’
De strijd van Munneke werd ook de strijd van Beckerman, die al eens geld had ingezameld voor bloembollen voor een bloeiend monument bij Uithuizen. Kop d’r veur viel te lezen toen de bollen uitkwamen, een eerbetoon en een hart onder de riem voor alle Groningers. Er waren ook blauwe druifjes uit de tuin van Liefke Munneke in verwerkt. Een recenter wapenfeit van Beckerman en haar collega-activisten van onder meer Groninger Bodembeweging en het Groninger Gasberaad is de petitie waarmee Groningers Den Haag laten zien wat zij zélf willen. Het document is nog steeds online te tekenen, een lijst met klip-en-klare wensen, zoals wettelijk vastleggen dat de gaswinning stopt, complexe casussen prioriteit geven en de jeugd een toekomst bieden in Groningen.
‘Elke verbetering is aan de Groningers zelf te danken’
‘Soms geeft de politiek je een angstig en verweesd gevoel, juist dan moet je hoopvol zijn’, refereert Beckerman andermaal aan Rebecca Solnit. ‘En hoop is dan niet een passief gevoel, hoop vraagt om actie.’ Vraag je haar naar lichtpunten op dit moment, dan kost een antwoord haar moeite. Want tien jaar na Huizinge vindt ze dat het ’verschrikkelijk slecht’ gaat in Groningen. Versterkingsoperatie en schadeafwikkeling stagneren. ‘Dat wil ik niet bagatelliseren.’
Elke verbetering is in elk geval aan de Groningers zelf te danken, vindt de SP’er. ‘Vaak wordt gezegd dat minister Wiebes ervoor heeft gezorgd dat de gaskraan dichtgaat. Maar het was de Raad van State die het winningsbesluit vernietigde. En dat was niet omdat ze in Den Haag wakker werden en riepen: “Joh, we hebben het helemaal verkeerd gedaan.” Het is omdat Groningers in verzet kwamen! Alles wat er goed gaat, heeft Groningen zelf voor elkaar gekregen. Het heeft alles voor de heldeuren moeten wegslepen, Groningen heeft niks cadeau gekregen. Als je nog in de ellende zit, heb je er weinig aan dat je ook dingen hebt gewonnen. Maar als we terugkijken, over heel lange tijd, is dat toch wel heel relevant.’
Hoe we verder kunnen
Dit artikel kwam tot stand in nauwe samenwerking met Noorderlicht, platform voor hedendaagse waarneming. Alice Wielinga maakte haar werk in opdracht voor ‘Hernieuwde Energie’, een vierjarige reeks projecten van Noorderlicht rondom de bewegende Groninger bodem. Vanaf 4 februari 2023 is haar serie te zien in een tentoonstelling bij het Museum aan de A in Groningen. Alle interviews zijn gebundeld in het laatste nummer van Noorderbreedte, Hoe we verder kunnen. Hernieuwde Energie wordt mogelijk gemaakt door het BPD Cultuurfonds.
