‘Is het vormgeven van de stad een reflectie van ons denken?’ Het is één van de centrale vragen uit de luistervoorstelling Tussenland die de bezoeker tot nadenken wil zetten over de relatie tussen mens en landschap. De voorstelling speelt zich af op de voormalige harde westelijke stadsgrens van Groningen. Een voormalig heilig landschap dat door monniken ontgonnen en ontwaterd is en waarvan vele eeuwenoude bewonerssporen voor een geoefende blik nog in het landschap te herkennen zijn. Het is ook de plek van een stedelijke uitbreidingslocatie waar de afgelopen decennia grote ruimtelijke ‘VINEX’-achtige ingrepen met de wijken Gravenburg en De Held zijn gedaan en waarmee tegelijkertijd de kenmerkende harde overgang van de compacte stad met het aangrenzende ommeland verloren is gegaan. In die uitbreidingslocatie ligt tussen De Held I en Gravenburg een opvallend stuk braakliggende en ontoegankelijke groene enclave waar ooit de Held III gebouwd zou worden, maar waar verdere ontwikkeling door onenigheid is gestagneerd. Van wie is dat landschap? Wat gebeurt hier?
Op donderdag 1 maart, de koudste dag van deze winter, liep ik de voorstelling langs deze intrigerende stadsrand. In voortreffelijk zonnig weer, met een dikke muts en een skibroek tegen de ijskoude wind. Tussenland is een individuele wandeling waarbij je met een audiotour door het landschap gedirigeerd wordt en waar het prikkelen van verschillende zintuigen centraal staat. Je bent alleen in het landschap, zonder afleiding door medeweggebruikers. Afgezonderd, zonder fysieke afzondering. 15 minuten voor je en 15 minuten achter je loopt pas de volgende deelnemer. Daarmee voel je de ruimte en het zijn van het landschap.
 |
Theatermaker Sijas de Groot produceerde de voorstelling met ondersteuning van de Peergroup en Station Noord. Via de headset brengt Sijas je op de hoogte van informatieve feitjes, die worden afgewisseld met filosofische overwegingen en persoonlijke vragen. Er wordt een verbinding tussen mens en landschap gemaakt, waardoor je wordt gestimuleerd om op een andere manier te kijken naar het gebied dat je bezoekt. De wandelroute loopt langs opvallende plekken, zoals een oude cultuurhistorische wierde, het natuurlijke Roege Bos en het groene buurthuis Tuinindestad, maar bezoekt en bespreekt ook zo op het eerste oog minder opvallende plekken, waar wel een uniek verhaal achter schuilt. Deze worden veelal in breder en dieper perspectief geplaatst, waardoor er meermaals existentiële vragen opborrelen. ‘In hoeverre wordt onze identiteit gestuurd door de omgeving?’ ‘In hoeverre heb je als individu een vaste identiteit? Is je identiteit iets als een rizoom?’ ‘Of zijn het landschap en identiteit identiek: zonder begin en eind, waarmee we daarmee ook niet krampachtig bang moeten zijn dat er iets kapot gaat als er wat verandert. Een identiteit is opgebouwd uit veranderingen’.
Het laatste stuk van de anderhalf uur durende wandeling geeft je ruimte om je eigen tussenland te maken, waarna je bij Tuinindestad op warme wijze landt. Een mooi cadeautje onderweg: het ijskoude weer zorgde voor bevroren sloten, waardoor het braakliggende lege tussenland van De Held III opeens weer toegankelijk was. Kinderen gingen spelenderwijs op ontdekkingstocht door het onontgonnen land. Kun jij het landschap nog spelenderwijs ontginnen vanuit een ander perspectief?
