Raadhuisplein en Atlastheater
Als het over Emmen gaat, bekruipt mij altijd een nostalgisch gevoel. Misschien komt het door de dierentuin. Misschien komt het door de jarenzeventigsfeer van de in het groen badende woonwijken. In zo’n zelfde wijk groeide ik op. Alleen dan in een andere ‘Veenkoloniale parel’. En misschien komt het door het boekje Emmen Revisited. Hierin trof ik de meest positieve recensie die Emmen ooit heeft gekregen: ‘Het is weldadig een plaats tegen te komen, waar op sociale grondslag met elan en met lef gebouwd wordt en waar vaak in de roos geschoten wordt. Gaat dat zien!’ Dat de recensie zestig jaar oud is, mag de pret niet drukken. Nostalgisch geladen gaan we op pad. Emmen heeft namelijk een nieuw theater, een nieuw plein en een nieuwe dierentuin. Of nee, ik zeg het verkeerd: een Adventure Zoo. Alles ontworpen door prijswinnende buitenlandse architecten. Wild enthousiast was de jury van de Drentse Architectuurprijs over het door Latz + Partner ontworpen Raadhuisplein: ‘een voorbeeldige ingreep die opmerkelijk overtuigend een even logische als on-Nederlandse allure toevoegt aan Emmen’. Verder gaat het in typische jurytaal over ‘entrees die elkaar in zorgvuldig evenwicht legitimeren’ en ‘een verrijking van de stadsplattegrond’. We denken te snappen wat ze bedoelen.
Ter versterking van de dagje-uit-ervaring parkeren we op de plek waar bezoekers van de Adventure Zoo dat doen. En daar gaat het al mis. De parkeerplaats bij het Westeind oogt kaal en de route naar plein, theater en zoo is niet bepaald een ‘adventure’. Lichtpuntje is het plukje groen naast het gemeentehuis. Vanaf dat parkje openbaart het Raadhuisplein zich als een uitgestrekte witgrijze vlakte. Een lange bank kronkelt over het plein. Ook zien we een speeltuin, een skatepark en een vijver. Laten we ook de met een knalgeel kunstwerk getooide entree tot de parkeergarage niet vergeten. Klaarblijkelijk had dit gebouwtje een eyecatcher nodig. Verder oogt het Raadhuisplein kaal, leeg en hard. Als FC Emmen ooit de Champions League wint, ligt het hufterproof plein alvast klaar.
Verstomd door de internationale allure lopen we naar het Atlastheater: een ontwerp van Henning Larsen Architects. Naar de entree is het even zoeken. De meest logische plek was de ruimte onder het enorme beeldscherm geweest dat het gevelbeeld vanaf het plein bepaalt. Maar nee, wie het theater in wil, moet bij de Wildlands-entree zijn: rechts bij de rode luifel en het terras van het Atlas Cafe dat een geheel nieuwe betekenis aan het woord ‘gezellig’ geeft.
Eenmaal binnen struikelen we bijna over het betonnen trapje dat ons naar de informatiebalie leidt. Voor een royale theaterervaring was klaarblijkelijk geen ruimte. Na enig aandringen krijgen we een rondleiding van Stefan. Met hem gaan we via de trappen omhoog naar de foyer. Daar hebben we een goed uitzicht op het lege Raadhuisplein. Stefan verzekert ons dat het er in de zomer een stuk leuker uitziet: dan is er water op het plein en zijn er fonteinen. En zon. Conclusie: we zijn gewoon helemaal in het verkeerde seizoen gekomen. Voor de zekerheid vragen we hoe lang het theater al open is, want we vinden het wat sleets. Armoedig materiaalgebruik bepaalt het beeld. Het valt ook op hoe onzorgvuldig de installaties zijn geplaatst. Lukraak zijn ze tegen muren en plafonds geplakt. Een conclusie dient zich aan: dit theater, amper vijf maanden open, heeft de spreekwoordelijke kaasschaaf geregeld voorbij zien komen.
Zo vaak dat er weinig kwaliteit meer over is. Als wij de opdrachtgever waren, zouden we vooral ontevreden zijn. Als aannemer zouden we ons schamen. En als we Henning Larsen zouden zijn, zetten we het Atlastheater onder aan onze oeuvrelijst.
Eenmaal buiten vragen we ons af hoe dit alles heeft kunnen gebeuren. Hoe kan een stad met zoveel impliciete (groene) kwaliteit zo misgeschoten hebben? Waar is het elan? Misschien is het een gebrek aan zelfrespect. Misschien snapt Emmen zichzelf niet meer. En ja, als dat het geval is, dan red je het niet, zelfs niet met internationaal gelauwerde ontwerpers.
Om de dag niet in mineur te eindigen, besluiten we nog even naar de oude dierentuin te gaan. Vol nostalgie lopen we langs de savanne, het oude ‘huis’ van de olifanten en de rots van de mantelbavianen. We raden het iedereen aan: zo’n nostalgisch bad. Maar wees snel, want de gemeente werkt aan nieuwe plannen. En die beloven weinig goeds. Een creatief ‘mensenpark’ moet het worden. ‘Een broedplaats rond kunst, cultuur en innovatie waar ervaren, ontmoeten en meedoen centraal staat.’ We wensen Emmen veel succes.
