Hebben dieren, planten en dingen recht op een veilig bestaan of behoort de aarde toe aan de mensen, om naar believen te gebruiken?
Het lijdt geen twijfel meer dat mensen enorme schade hebben toegebracht aan de natuurlijke wereld. Het ecosysteem is wellicht onherstelbaar verstoord en de aarde zelf heeft veel littekens opgelopen. Lisa van Casand is geïnteresseerd in de complexe verbondenheid tussen mensen en de wereld om ons heen, en in hoe we ons verleden van natuurlijke exploitatie kunnen ombuigen naar een nieuwe solidariteit.
Fluorescent Signals is een onderzoek naar de reactie van planten op stress. Kan flora ook pijn voelen of is dat voorbehouden aan mensen en dieren? Als planten groeien reageren ze continu op hun omgeving, op externe prikkels. Tuinbouwers weten al langer dat ze de reactie van planten op gevaar met cameratechnologie kunnen beoordelen, nog voordat er zichtbare beschadigingen zijn. Planten waarvan delen onder stress staan, stralen namelijk voor het menselijk blote oog onzichtbare signalen uit: ze worden fluorescent. Met een speciale versie van die technologie (van het bedrijf PhenoVation) kan Van Casand er hoge kwaliteit foto’s van maken.
In haar ‘botanische martelkamer’ stelt ze planten bloot aan aanvallen. Ze overgiet ze met bleekmiddel, azijn en andere agressieve stoffen. Ze kookt bladeren levend en zet ze in vlam. De foto’s, tijdsopnamen van de eerste dertig seconden, laten duidelijk zien hoe planten onmiddellijk op de folteringen reageren met hun onzichtbare uitroepen. Daarmee geeft ze een draai aan klassieke stillevens. We zien planten hier niet langer als stille omstanders, maar als levende wezens. Met pijnkreten die we niet kunnen horen, maar nu wel zien. Zo zijn ze symbolen voor de onzichtbare schade die we onze omgeving aandoen.
Fluorescent Signals
van Lisa van Casand was t/m 4 oktober te zien in de Akerk in Groningen als onderdeel van het Noorderlicht 2021 internationaal fotofestival The Makeable Mind. Nu loopt het festival nog langer door in Friesland (tot 31 oktober) en Den Haag (tot 28 november).
