Tijdens een openbare bijeenkomst maandagavond bij het Overlegorgaan Nationaal Park Drentsche Aa in Deurze, gaf voorzitter Marga Kool vast een vooruitblik op dat advies. Dat is niet alleen kritisch over de kwaliteit van het oppervlaktewater, ook wordt onvoldoende prioriteit gegeven aan duurzame winning van drinkwater. Het is urgent om dat te veranderen, maar bovendien is het een wettelijke plicht, waarschuwde Kool. Dat betekent dat overheden die onvoldoende werk maken van bescherming van drinkwater, kans lopen om door de rechter teruggefloten te worden.
Het oppervlaktewater in de Drentsche Aa wordt vervuild door onder meer mest en gewasbeschermingsmiddelen die van het land spoelen. Een programma om die vervuiling te verminderen (UPDA) bracht eerder boeren, overheden en waterbeheerders bij elkaar en werd eind 2022 afgesloten. De commissie stelt nu dat deze maatregelen onvoldoende resultaat hebben opgeleverd. Er is geen trendmatige verbetering van de waterkwaliteit te zien. En dat moet wel.
Aan de bak
En het kan ook, zo stelde Kool. De juridische kaders bieden voldoende ruimte om watervervuiling te verbieden en overtreders te bestraffen. Maar de bestuurlijke invulling in Drenthe is te terughoudend. Bij het maken van plannen staat de zorg voor duurzame winning van drinkwater niet bovenaan, terwijl dat wel een wettelijke plicht is. En de regels die er zijn worden onvoldoende krachtig uitgevoerd en gehandhaafd. Daarbij is het toezicht versnipperd. ‘Waterschappen zullen aan de bak moeten met oppervlaktewater’, stelde Kool. ‘En de provincie met de zorg voor grondwater’.
Dat de wettelijke zorgplicht voor water in Drenthe niet genoeg prioriteit heeft, bracht Kool in verband met een ‘onbalans’ tussen vrijwilligheid en verplichte maatregelen. Schoon water vraagt om een overheid die helder is en optreedt tegen vervuilers. Daar heeft de wetgever ook de verantwoordelijkheid neergelegd. Maar in Drenthe nemen overheden hun verantwoordelijkheid onvoldoende.
Kool vertelde dat haar commissie niet somber is. Er is toekomstperspectief, maar dat vraagt om beslissingen. Zo noemde ze het ‘heel belangrijk’ dat de landbouw in het Drentsche Aa-gebied extensiveert.
