Robin Kramer vindt dat het maar eens afgelopen moet zijn met het tot de 'vijand' bestempelen van invasieve plantensoorten. Dat kan veel vriendelijker.

Deze zomer is de gemeente Groningen op zoek naar ‘terroristen’. Het initiatief Duurzaam Groningen schrijft een wedstrijd uit om mensen melding te laten maken van drie invasieve soorten die de gemeente terroriseren. Vijftig euro kun je winnen!

De invasieve soorten overwoekeren ‘onze’ lokale soorten, aldus de website van Duurzaam Groningen. Het gaat hier om drie ‘boeven’ van planten die het op veel plekken in Nederland goed doen: de Japanse duizendknoop, de reuzenberenklauw en de grote waternavel. Op de Instagram van Duurzaam Groningen vind je foto’s van de planten tegen een typische mugshot achtergrond – zo’n gestreepte muur op het politiebureau waarvoor de verdachte in kwestie op de foto moet.

Ik kan me voorstellen dat deze invasieve soorten een ware nachtmerrie zijn voor het stadsbeheer. Toch vind ik het wat flauw dat deze win-actie zo sterk inzet op militante metaforen. Deze planten werden immers door de mens zelf naar Nederland gehaald. De Zuid-Amerikaanse waternavel werd ingevoerd als vijverplant en kwam door menselijke nalatigheid in de natuur terecht. Reuzenberenklauw is in de Kaukasus een autochtone plant en kwam als sierplant naar Nederland. En de Japanse duizendknoop houdt z’n invasieve opmars vanaf de jaren vijftig toen de plant naar Nederland werd gehaald als deel van een studie naar de Japanse flora en fauna. Waarschijnlijk heeft hij zich een weg door het beton van de hortus in Leiden gebeukt en is zo bij ons de achtertuin ingeslopen. De boef!

Volgens filosofe en politiek activiste Susan Sontag kan de manier waarop we metaforen gebruiken schadelijk zijn voor hoe we als samenleving aankijken tegen bepaalde fenomenen. Sontag baseert haar idee op de manier waarop de samenleving spreekt over ziekten als kanker en aids, en het negatieve stigma dat hieruit voortkomt. Ziekten moeten worden bestreden, agressieve medicijnen worden toegediend en de invasieve cellen of virussen moeten worden uitgeroeid. Verdere voorbeelden zijn de Amerikaanse ‘war on terror/drugs/cancer’ bewegingen. Sontag stelt dat dit soort metaforen ervoor zorgt dat de verhouding tussen het fenomeen en de maatschappij een negatief stigma krijgt, eentje van oppositie en van strijd.

Het is dus oorlog! Woekerende soorten plegen terreur op onze inheemse soorten en nemen alle ruimte in voor zichzelf. De metaforen zorgen wederom voor strijd: een strijd tussen de mens en zijn omgeving. Ik denk dat als we ons op een gezonde manier willen verhouden tot onze omgeving het niet helpt om deze woekersoorten te zien als terroristen of boeven. Invasieve plantensoorten zijn vaak een symptoom van een veel grotere verandering. De diversiteit die ze aantatasten was vaak al uit balans was door de toenemende urbanisatie, klimaatverandering of uitputting van de natuurlijke voedingstoffen in de grond. In plaats daarvan lijkt het me beter om de mens mee te nemen in deze ecologische optelsom. En dan nog eens na te denken over wie nou eigenlijk de boef is in dit verhaal: de plant die woekert of de mens die wat moois wilde (een tuin, vijver of hortus) omdat het zo fantastisch staat al die buitenlandse soorten.

Ik organiseer daarom graag een tegenwedstrijd. Aangezien alle drie woekeraars eetbare planten zijn, ga ik op zoek naar de beste woekerrecepten. Zo wordt bijvoorbeeld de smaak van de jonge scheuten van de reuzenberenklauw omschreven als die van mandarijn, kokos en komkommer. Klinkt als een fantastische combinatie! Mail mij uw heerlijke woekerrecepten met als ingrediënten de knoop, navel en klauw. Dan bind ik er een boekje van en stuur die naar de gemeente. Allicht kunnen de Groningers zich dan een hapje in de goede richting koken en daarmee de wilde woeker wat bedaren. Zonder ‘ten strijde’ te hoeven trekken tegen deze indringers. En net als de gemeente Groningen, verloot ik ook vijftig euro onder de inzenders.

Recepten mogen tot 31 augustus naar robin@noorderbreedte.nl. Bij genoeg inzendingen worden ze gebonden tot een kookboekje.

Woekerige groet!

In deze wekelijkse wisselcolumn schrijven Nb-redactieleden ombeurten over wat hen bezighoudt in en om het Noorden.