Traditioneel marxisme staat niet bekend als een groene beweging. Het bekende verhaal over de tegenstelling tussen rood en groen gaat als volgt: marxisten willen de productiemiddelen publiek eigendom maken, om daarbij de productie wel flink op te schroeven zodat iedere arbeider goed kan leven; de milieubeweging wil daarentegen materiële krimp om de aarde te ontzien, maar dreigt daarbij mensen nog verder de armoede in te duwen. In Systeembreuk zoekt de Japanse filosoof Kohei Saito een tussenweg door opnieuw in het werk van Karl Marx te duiken. Saito laat overtuigend zien dat Marx richting het einde van zijn leven zijn ideeën probeerde te verzoenen met het besef dat kapitalistische productie de aarde opgebruikt. Volgens Saito vinden we in de latere werken van Marx juist het begin van een nieuw ‘eco-socialisme’ en een antwoord op de mythe van de groene groei.
Systeembreuk: Een nieuwe visie op kapitaal, natuur en maatschappij als antwoord op de klimaatcrisis, Kohei Saito, de Arbeiderspers, €26,99
Tjesse Riemersma is schrijver en filosoof
