‘Ik spreek vloeiend Fries, dat is mijn redding’

Rodrigo Veenstra (32) heeft net de eerste nacht doorgebracht in zijn nieuwe flat. Hij is ingenomen met zijn eigen plek in Leeuwarden. Alleen nog wat spullen bij elkaar scharrelen om het huiselijk te maken. Eerdaags komen er twee huisgenootjes bij, kondigt hij aan. Een stel kittens dat zijn halfzusje voor hem heeft geregeld. Wat gezelligheid om Rodrigo heen. Hij wil de poezen vernoemen naar Noorse godinnen. ‘De Noorse mythologie vind ik machtig mooi.’Hij had nooit zo’n haast om op zichzelf te gaan wonen. Bij zijn ouders in het Friese dorp Ried stonden natje en droogje klaar en werd de was gedaan. ‘Ik had er een makkelijk leventje.’

Hij was zeven en zijn zusje drie toen ze in Ried aankwamen als adoptiekinderen uit Brazilië. Met hulp van het tv-programma Spoorloos gingen hij en Natasha…

Rodrigo Veenstra (32) heeft net de eerste nacht doorgebracht in zijn nieuwe flat. Hij is ingenomen met zijn eigen plek in Leeuwarden. Alleen nog wat spullen bij elkaar scharrelen om het huiselijk te maken. Eerdaags komen er twee huisgenootjes bij, kondigt hij aan. Een stel kittens dat zijn halfzusje voor hem heeft geregeld. Wat gezelligheid om Rodrigo heen. Hij wil de poezen vernoemen naar Noorse godinnen. ‘De Noorse mythologie vind ik machtig mooi.’
Hij had nooit zo’n haast om op zichzelf te gaan wonen. Bij zijn ouders in het Friese dorp Ried stonden natje en droogje klaar en werd de was gedaan. ‘Ik had er een makkelijk leventje.’

Hij was zeven en zijn zusje drie toen ze in Ried aankwamen als adoptiekinderen uit Brazilië. Met hulp van het tv-programma Spoorloos gingen hij en Natasha begin 2020 op zoek naar hun wortels in de miljoenenstad Belo Horizonte. Het leverde het trieste verhaal op van hun biologische moeder die, onder invloed, onder een bus bleek te zijn gekomen en overleden. Tien of elf kinderen had ze, van verschillende mannen. De biologische vader van Natasha werd niet gevonden, die van Rodrigo wel. En ook een volle broer, Leonard.
Emotioneel was de hereniging met vader, Leonard en nog een oudere halfzus die ze daar troffen. Maar drieënhalf jaar na het weerzien is er nog maar weinig contact met Brazilië. Het land ligt niet naast de deur. De familieleden spreken over en weer elkaars taal niet, vader kan niet overweg met Whatsapp en kan sowieso niet lezen en schrijven. Praten over serieuze zaken, zoals over hun moeders leven, is ondoenlijk, merkte Rodrigo. Het blijft bij koetjes en kalfjes. Het zij zo.

Hoewel hij al een kwart eeuw in Friesland woont, wordt Rodrigo nog haast dagelijks aangezien voor een buitenlander. Meer dan eens is hij bij het uitgaan door Friese knapen in het Fries uitgescholden en geprovoceerd. Als Rodrigo ze in hun eigen taal van repliek diende, zetten de kerels grote ogen op en mompelden iets van ‘sorry sorry’.
‘Ik spreek vloeiend Fries, dat is mijn redding. Ik praat zelfs beter Fries dan sommigen die hier zijn geboren. Als ik Fries terugpraat is het goed, dan ben ik binnen.’
Halfzus Natasha beschouwt hij als volle zus én belangrijkste maatje. Ze is getrouwd, heeft een huis in Minnertsga, een eigen nagelstudio en twee kinderen. Rodrigo was eerst vrachtwagenchauffeur en trad daarmee in de voetsporen van adoptievader Andries, die een maand na de Spoorloos-reis plotseling overleed. Sinds kort is Rodrigo werkvoorbereider bij A. Hak Infrastructuur, een kantoorbaan.

‘Als je een buitenlander bent en je wilt hier wat opbouwen, moet je je aanpassen’, vindt Rodrigo. ‘Aan onze taal, aan de cultuur, aan de regels. Anders hoor je hier niet thuis.’ Hij kan het zeggen, vindt Rodrigo, want hij heeft het zelf gedaan. Van de herrie en de chaos van Belo Horizonte, naar het overzichtelijke Ried, met zo’n 450 inwoners. Voor een zevenjarige was het een overgang van jewelste. ‘Ik moest een tweede jeugd opbouwen vanaf nul.’
Het is hem goed afgegaan, vindt hij. Wel schuilt in hem nog het Braziliaanse straatjochie dat aan zijn lot werd overgelaten door zijn moeder. Waar hij ook is, hij scant de omgeving, houdt iedereen in de gaten. En vaak wil hij herrie om zich heen, zoals dat zijn eerste zeven levensjaren vaste prik was. Inslapen gaat alleen met een koptelefoon met keiharde muziek op. Frappant contrast met de stilte die Rodrigo in zijn vrije tijd opzoekt als hij met zijn fotocamera’s de natuur in trekt.

Met de vrachtwagen passeerde hij heel wat lands- en provinciegrenzen. Maar weer in Friesland wist hij: ik ben thuis. ‘Ik voel me verbonden met de provincie. Hier ben ik naar school gegaan, heb ik vrienden gemaakt en werk gevonden.’ Kaatsen, de Friese sport bij uitstek, deed hij ook twee jaar. Maar daar vond hij weinig aan.

Rodrigo Veenstra
Geboren 9 of 10 juni 1991
Is werkvoorbereider bij A. Hak Infrastructuur
Noorderling sinds 1998
Woont in Leeuwarden, eerder in Ried
Komt uit Belo Horizonte, Brazilië