Bij Blauwestad linksaf naar de Caraïben

Een bomvolle sportkantine in multifunctioneel centrum
Hardenberg te Finsterwolde. De PvdA-afdelingen van Scheemda, Reiderland en Winschoten hebben op een maandagavond in 2004 een bijeenkomst over de Blauwe Stad georganiseerd, ‘een politiek café voor al uw vragen die u had en nog hebt’.
De vragenstellers kunnen terecht bij Jan Postema, directeur van de projectorganisatie, en bij Engel Modderman, fractie-
voorzitter van de Verenigde Communistische Partij in de gemeenteraad van Scheemda. De VCP heeft in de kantine pamfletten verspreid. ‘Blauwe Stad? Waanidee!’ staat erop. Postema en Modderman zitten samen met een gespreksleider achter een tafel. De directeur houdt als eerste een inleiding. ‘Nonsens of niet’, zegt hij tegen de zaal, ‘we zijn begonnen. Het plan is onomkeerbaar geworden.’ E…

Een bomvolle sportkantine in multifunctioneel centrum
Hardenberg te Finsterwolde. De PvdA-afdelingen van Scheemda, Reiderland en Winschoten hebben op een maandagavond in 2004 een bijeenkomst over de Blauwe Stad georganiseerd, ‘een politiek café voor al uw vragen die u had en nog hebt’.
De vragenstellers kunnen terecht bij Jan Postema, directeur van de projectorganisatie, en bij Engel Modderman, fractie-
voorzitter van de Verenigde Communistische Partij in de gemeenteraad van Scheemda. De VCP heeft in de kantine pamfletten verspreid. ‘Blauwe Stad? Waanidee!’ staat erop. Postema en Modderman zitten samen met een gespreksleider achter een tafel. De directeur houdt als eerste een inleiding. ‘Nonsens of niet’, zegt hij tegen de zaal, ‘we zijn begonnen. Het plan is onomkeerbaar geworden.’ En: ‘Er komen vierduizend nieuwe bewoners die brood nodig hebben en een fiets, en die lid willen worden van een kerk. De Blauwe Stad wordt een succes als we dat met elkaar willen.’
Vijf jaar later zit voor Postema het werk erop. Hij had een contract voor zes jaar, met als opdracht: een groot stuk voormalig akkerbouwgebied in het Oldambt gebruiksklaar maken voor wonen en recreëren. En dat vereiste: de aanleg van een acht vierkante kilometer groot meer, infrastructuur en bouwkavels. Maar ook: draagvlak verwerven onder omwonenden, een publiciteitscampagne opzetten en ondernemers warm maken.
Eind maart vertelt Postema: ‘De Blauwestad functioneert, en het project is ruim acht miljoen euro goedkoper uitgevallen door de efficiënte manier van werken. Het enige wat op dit moment niet goed gaat, is de verkoop.’

Hoe groot is het probleem?
‘Volgens de realistische planning (1.500 kavels verkopen in 15 jaar tijd) hadden we op 1 januari 350 kavels verkocht moeten hebben. Dat waren er 300, waarvan een kleine 200 aan particulieren en ruim 100 aan projectontwikkelaars. Wel hebben we in ons bestand de namen van 250 mensen met wie we zeer serieus in gesprek zijn over kavelkoop. Zij stellen hun beslissing nog uit, bijvoorbeeld omdat ze niet weten of ze hun bestaande woning kwijt kunnen of omdat ze nog een paar jaar moeten werken voordat ze naar het Noorden kunnen komen. We hebben nu een voorzichtiger planning die uitgaat van voltooiing in 20 jaar tijd. Het zal uiteindelijk wel goed komen.’

Om Blauwestad te promoten is er zelfs een televisieserie gemaakt die te zien was bij RTL7. Maar een paar maanden geleden kwam het project toch weer zeer negatief in het nieuws, nadat twee van de drie deelnemende projectontwikkelaars zich hadden teruggetrokken. Verschillende kranten schilderden Blauwestad af als een deprimerend, winderig oord. Hoe kom je van dat imago af?
‘Dat negatieve beeld heeft me geraakt. Wat mensen vaak vergeten, is dat Blauwestad in de eerste plaats de economie van deze streek moet stimuleren. Wat dat betreft, kun je van een succes spreken. Een van de drie betrokken gemeenten, Scheemda, meldde in de loop van 2008 dat er daar dankzij Blauwestad tweehonderd structurele nieuwe banen zijn ontstaan. Zowel in de bouw als in de recreatieve sector.
‘Wat je ook ziet, is dat mensen in de omgeving trots zijn op het project. Bovendien komt zestig procent van de bewoners van Blauwestad van buiten Oost-Groningen, allemaal extra kapitaal dus voor dit gebied. En wat de uitstraling aangaat: je kunt hier prima een foto maken die een desolate indruk geeft, maar zo’n foto kan ik in Haren ook maken.’

Waarom zijn Ballast Nedam en BAM Vastgoed uit het project gestapt?
‘De bedoeling was dat zij risicodragend zouden investeren in woningen voor Het Dorp, een van de vijf woongebieden. Het Dorp moet, als een soort vestingstadje, de kern van Blauwestad worden. Onze gedeelde overtuiging was dat je daar alleen woningen zult verkopen als mensen ze in het echt kunnen zien. Maar de hoofddirecties van beide bedrijven vonden dat niet goed, die wilden pas iets neerzetten als de eerste 70-90 procent vanaf papier verkocht was.’

Bent u gelukkig met de beeldkwaliteit van de tot dusver gebouwde huizen?
‘Ja. Het zijn niet allemaal tienen, er zitten ook zesjes tussen. Maar ook Libau, de provinciale welstandsorganisatie, is tevreden over wat we hebben gepresteerd.’

Wat is het laatste nieuws over Blauwestad, behalve dat u weggaat?
‘Het Oldambtmeer heeft vanaf 4 april een ingang en een uitgang. Vanuit Blauwestad kun je door de aansluiting op het Winschoterdiep straks met je bootje overal in Nederland komen, als je rechtsaf gaat. En linksaf, via de Westerwoldse Aa en de Dollard, kun je richting de Caraïben.’
Jan Postema is vanaf 1 mei directeur ontwikkelbedrijf bij woningbouwcorporatie Lefier.